4- Bibliografie van Henk Schoorl
Aanvulling op de in 'Kust en Kaart' (1990) opgenomen lijst van
65 titels.
1. (66) De Waterstaatkundige toestand uan Holland booen het IJ in de
tweede helft uan de 18e eeuw. (Intern rapport Uitwaterende
Sluizen, Edam (1992) ten dienste van G.J. Borger en
S. Bruines, Binnewaeters Gewelt, Edam 1994.
In deze uitgave van de Kring van Vrienden van de
Hondsbossche integraal uitgegeven).Noord-Holland was
steeds meer gaan gelijken op een schotel methoog-
opstaande randen met alle gevolgen van wateroverlast.
Schrijver gaat tot in de finesses na welke maatregelen daar
tegen nodig waren.
2. (67) 'Waar is de grensscheiding tussen Callantsoog en
Huisduinen, Heersdiep of Buizegat? Een conflict tussen
Brederode en Egmond 1526', Zijper historie Bladen 13 (1995)
nr. 3, pp 19-24
Vanouds vormde het Heersdiep de grens tussen de hoge
heerlijkheden Huisduinen en Callantsoog, toebehorende
aan respectievelijk de graven van Egmond en de heren van
Brederode. Toen dit zeegat begin 16e eeuw verlandde, ver
vaagde de grensscheiding. Dit leidde tot conflicten rond de
lucratieve strandvonderij. In 1525 spande de heer van
Brederode zelfs een proces tegen zijn nabuur aan. Op basis
van de overgeleverde processtukken schetst Schoorl de
kustontwikkeling rond het Heersdiep tussen 1470 en 1526.
Verder besteedt hij aandacht aan de stranding van twee
walvissen. Tenslotte bevat het artikel een opgave van tussen
1477 en 1525 ter plaatse op de kust gelopen schepen.
3. (68) 'Kust in Kaart', de veranderende kustlijn uan Noord-Holland
in tekeningen, prenten en kaarten uit de Provinciale Atlas van
Noord-Holland. Haarlem 1996.
Rijk gedlustreerde catalogus bij de gelijknamige reizende
(Dijk te Kijk, Petten en Ecomare, Texel) tentoonstelling van
6.
de Provinciale Atlas. In de tentoonstelling en de catalogus,
samengesteld door dr. Henk Schoorl in samenwerking met
J.E. Aerts-van Bueren, wordt de spannende geschiedenis
verbeeld van de kustontwikkeling in Noord-Holland.
(69) 'De uithoven van Ludingakerke op Texel', De Vrije Fries
76 (1996) 878-708. Het Friese klooster Ludingakerke bezat
tot 1360 twee uithoven op Texel op oorspronkelijk grafelijk
domeingoed. De omvang en inrichting van het complex in
Den Burg werd door schrijver gereconstrueerd uit gegevens
die de overdracht aan graafian van Blois in 1360 regelden.
In 1346 heeft Jan van Beaumont in overleg met de abt een
ringgracht en -wal aangelegd waardoor de uithof en een
aantal hoeven binnen de 'veste' Den Burg
kwamen te liggen. Het complex hoeven, later vervangen
door huizen, bleef tot in de 17e eeuw belast met een
servituut van een hoeveelheid 'abtskoren', omgerekend in
stuivers. Den Burg als ringvormige veste is dus een schep
ping van Jan van Beaumont en dateert dus niet uit de tijd
van de Noormannen, zoals vaak is aangenomen. Een twee
de uithof lag in het kerspel De Waal. Het klooster had daar
het recht van de wind. Verder had het klooster het recht op
lammertienden en bezat het patronaatsrecht over de Texelse
kerken. 'Monnikenlanden' lagen in Den Burg, Elkmerburen
(de Vennen) en ten oosten van De Waal.
(70) 'Het Hollands kustgebied tussen Helinium en Vlie
vanaf de Romeinse tijd tot 1421', in: D.E.H. de Boer e.a.,
red., Holland en het ivater in de middeleeuiven; strijd tegen het
water en beheersing en gebruik van het ivater (Hilversum 1997)
pp. 9-19.
Dit artikel is de met noten en illustraties aangevulde tekst
van een lezing gehouden op het Muiderbergsymposium van
september 1993. Het symposium had als centraal thema de
strijd tegen en om het water. Schoorl besprak in zijn
bijdrage op heldere en overzichtelijke wijze de ontwikkeling
van het kustgebied van Holland van de Romeinse tijd tot de
St. Elizabethsvloed van 1421. Daarbij legde hij steeds
verbanden met politieke en economische gebeurtenissen als
de bouw van versterkingen door de Romeinen langs de
Oude Rijn en de opkomst van Medemblik na het totstand
komen van een verbinding tussen de Noordzee en het
Almere rond 800.
(71) 'Landerijen en huizen op Huisduinen in 1636', Levend
Verleden, uitgave van de Helderse Historische Vereniging
10 nr.3 (1998) 73-81. (Postuum verschenen)
7. (72) Enige genealogische opmerkingen op de lijsten van
huiseigenaars op Huisduinen in 1636 in Levend Verleden,
uitgave van de Helderse Historische Vereniging,
11e jaar gang, nr. 1 (1998) 16 en 17. (Postuum verschenen)
Callantsoog
27
