Nummer 100 of het huisje
Het toilet of WC werd in het verleden aangeduid als
'nummer 100' of 'sekreet' maar ook wel als
'het huisje'. Onderstaand verhaal werd verteld door
Cornelis Witte, ook Cees de Wit genaamd. Deze
woonde in de Molenstraat op nummer 21Verberne
woonde op Molenstraat 17.
"Jan van Mesjeu (Verberne) was manufacturier en
woonde op de hoek Molenstraat/Zwaanstraat, voor-
heen Kapersglop.
Elke week kwam er een marskraamster, genaamd
Naatje om haar handel aan te bieden. Dat had wei-
nig zin, omdat Verberne al een winkel vol had lig-
gen.
Op de gebruikelijke dag kwam ze weer aan en vroeg
aan de dienstbode of ze even gebruik mocht maken
van 'het huisje'. Na verkregen toestemming ging de
vrouw naar het huisje wat achterin de tuin stond in
verband met de lucht en de algemene hygiene.
Toen Verberne thuiskwam moest hij naar het toilet
en ging dus naar het huisje.
Nadat hij gehoord had dat de marskraamster er op
zat werd hij razend, ging er op af en riep: "Eruit,
eruit vies wijf, eruit'. Toen de vrouw er met afgezakte
broek uit kwam begon Verberne me teen het huisje
met een emmer water uit de pomp te spoelen en te
boenen terwijl zij erbij stond."
J.A. v.d. Vlis: "t Lant van Texsel'
Genoemd naar D. Caper. Deze kocht op 15 juli
1744 een tuin nabij de Gravenstraat.
Met dank aan de heer J.A.G. Verberne voor de foto's
en de tekeningen.
Sjaak Schraag
Tessels Prate
Lang geleden stonden er in de Texelse Courant
allerlei ingezonden verhalen in het dialect
geschreven. Ik denk dat de mensen uitgenodigd
werden door de gebroeders Duinker van de krant
om iets van vroeger te vertellen.
Ons dialect sterft uit. Niet alleen hier, maar in het
hele land en ook in alle andere landen. Als
voorbeeld het volgende: Een aantal jaren geleden
kwam Gerrit Eelman naar een bijeenkomst van de
dialectgroep van onze vereniging om een aantal ver
halen te vertellen. U heeft een groot aantal daarvan
kunnen lezen in ons blad. Hij merkte tijdens deze
bijeenkomst terecht op, nadat hij eerst een tijdje
had zitten luisteren, "dot wee hillegaar gien Tessels met
mekaar sprake". Wij werden met de neus op de
feiten gedrukt dat we wel bezig waren om Tesselse
verhalen, woorden, anekdotes en gezegden bij
elkaar te zoeken, maar dat we onder elkaar
beschaafd Nederlands spraken.
Ik laat een hoogbejaarde Texelaar aan het woord.
Hij schrijft op 4 januari 1953 het volgende:
"De vorege maand los ik in de kront fon die stikkies
hoe't wos deer bee de Groeneplaas, 'n sestig, seuventig
jaar leeje, maar ruum tachetigjaar leeje wos't nag
heel aars. Oppe hoek fon't Raaksie, weer de
segarewinkel van Jac. Illemon wos, deer was de bakke-
ree fon Dirk Mooije. Flak deer teuge-an, na de kant
fon't raacfhuus wos een snobwinkeltje fon Kerlien
Koore. Oppe hoek fon de Binneburreg bee de Vismorkt
wos 'n kreujenierswinkeltje fon Jan Ponsee (Verberne);
os je nuwwe klompe nodig hod don ging je na Jan of na
Antje van Slinger, die weunde in't eerste huus fon de
Kogerstreet. Ik meen leze te heewe dot de gemeente dot
ouwe huus fon Antje van Slinger kocht heb foor monu
ment. Oppe Groeneplaas, hollefweg op't Raaksie
weunde de diender Aai Dekker. Die hod oltied 'n dikke
rotting bee mdot wos sien kuierstok. Os de jonges wot
veul geweld maakte in de Vismorkt, kwam ie an en
dan stak ie die stok in de hoogte; dot was don 'n
soortement fon dreigement. Hee prebeerde welderes om
ons 'n tik te geve, maar dot wos helekedol mis: de
jonges ware te gauw. Bee het huus fon Westebert, op
dot a are hoelde, wos 'n herbergie in dot glop, dot deer
vandaan zo na de Binnenburg liep, dat hiete't glop fon
Dirke Skaage.
Teuge over de poort fon 't Park wos de grutteree fon
Langeveld. Achter de winkel wos 'n skuur en deer wos
'n grdot leegend rod in. Deer liep zo in de rondte 'n
peerd foor. Dot wos de grutteree. In de a a re hoek fon
de Groenplaas, 'n stikkie ferbee de Oranjeboom, wos
het logement fon De Zwaan. Deer weunde Broekkamp.
Die was ok nag timmermon. Achter De Zwaan om de
hoek sting 'n houte loos, dat wos de timmerwinkel. Af
en toe kwam d'r 'n mon fon de vastewdl om petretjes te
make. Die wos don in De Zwaan thuus. Os je 'n petre-
tje fonjezellef heewe wow don gingje na de
timmerwinkel en dan kon je je uutpetreteere late. Veul
zow ik nag seege kenne en ok nag over de Stieneplaas,
maar dot moet maar weerus op 'n aare keer.
N.W Duinker."
Een zekere 'D' beschrijft de mogelijkheden van
vervoer uit de beginperiode van de TESO:
"'t Is ol 'n heele tied leeje, dot ik uwe skreve heb over
Nummer 107, juni 2013
Historische Vereniging Texel
31
