De huishoudelijke voorlichting op Texel tijdens de ruilverkaveling
Waren het twee zusjes, die gelijk leerden borduren
bij een familielid of naaister? Dan is het heel goed
mogelijk, dat ze dezelfde initialen hadden, bijvoor-
beeld Claasje en Cornelisje Willems.
Lag de grootste lap al een poosje afgemaakt in een
huis en borduurde een jonger kind het later na? Met
foutjes, soms in spiegelbeeld? Misschien kon ze niet
lezen en waren de alfabetten daarom extra moeilijk.
Waren beide meisjes linkshandig, omdat er op de
lappen een alfabet van rechts naar links is gebor-
duurd? Sommige kenners denken dat.
Of zat er zo rond 1735 een groepje Tesselse meisjes
gezellig bij een naaister te kletsen en te lachen ter-
wijl ze borduurden en namen ze motiefjes van elkaar
over? Zijn er misschien nog meer van dit soort lap-
pen? Nu is mij dat nog niet bekend. Misschien blijft
het een raadsel, maar de resultaten van hun werk
zijn er nog, zelfs na ruim 275 jaar!
Riek Bruin-Jansen
tel.: 0222 319 469, e-mail: CJWBruin@Texel.com
Geraadpleegde bronnen:
Schipper-van Lottum, M.G.A. Over Merklappen ge-
sproken.
Schipper-van Lottum, Bix: Stop- en borduurlappen,
geschiedenis en techniek
Dijt, Dr. M.D. en Dijt, Mr. J.S.M., Texelse Geslachten
deel 1 en 2
Noord-Hollands archief: DTB-boeken Texel
Als u nog aanvullingen in de vorm van oude merk
lappen of misschien wel stoplappen heeft of iemand
anders weet die zoiets heeft, laat het me alstublieft
weten. Ik wil ze heel graag zien, bestuderen, be-
schrijven en fotograferen.
Midden 1950 werd besloten een ruilverkaveling te or-
ganiseren op Texel. De leiding berustte bij de land-
bouwvoorlichting en de besturen van de verschillende
landbouworganisaties. Via het Ministerie van Land-
bouw kwam geld beschikbaar om het hele proces in
werking te zetten en te begeleiden, zoals ook in an-
dere gebieden in Nederland gebruikelijk was. Tevens
gingen de Texelaars op excursie naar andere streken
waar deze werkwijze al gaande was. Het ruilen van
grondkavels en wijziging van het verkavelingspatroon
bracht naast een ander wegen- en oppervlaktewater-
net ook een verhuizing van gebouwen met zich mee.
In Den Hoorn bijvoorbeeld waren 30 agrariers die in
hun oorspronkelijke boerderijen moeilijk de vergro-
ting van hun bedrijf of de omschakeling van schapen-
naar koeienboer konden realiseren. Enkelen grepen
deze kans aan om buiten het dorp een nieuw bestaan
op te gaan bouwen, wel met een dertigjarige financie-
le druk in het vooruitzicht, maar geholpen door sub
sidies. Omdat ook de woonruimte van het gezin ver-
plaatst zou worden en van moderne aanpassingen
voorzien zou kunnen worden, kwamen de boerin en
haar wensen naar voren.
Onder leiding van de Landbouwvoorlichting bezoch-
ten de boeren en hun vrouwen voorbeeldbedrijven
aan de vaste wal. Deze bedrijven en ook de woonge-
deelten daarvan waren samen met de voorlichting zo
praktisch mogelijk ingericht. De boerin kreeg daarbij
hulp van iemand van de huishoudelijke voorlichting
of van een juf van de huishoudschool.
En zo groeide op Texel de behoefte dit voorbeeld na te
volgen. Er werd een bestuur gevormd bestaande uit
vertegenwoordigsters van de diverse vrouwenorgani-
saties. En deze gingen aan het werk.
Nummer 107, juni 2013
Historische Vereniging Texel
11
