J
derwerpen probeerden de redacteuren en illustratoren
de nationale verbondenheid te stimuleren.19
De schoolplaat "Ter Wilvischvaart" valt onder het thema
dagelijks leven. Andere platen in deze categorie zijn on
der andere: "de Hunebedbouwers", "Een Stad in de Mid
deleeuwen" en "De Hanzestad Kampen". Tot 1971 is de
schoolplatenserie Schoolplaten voor de Vaderlandse Ge
schiedenis vernieuwd en bijgewerkt.20
bloederige bedrijfstak niet gruwelijk is afgebeeld. Er is
geen bloed te zien, terwijl de walvis veel harpoenpunten
in zijn lichaam heeft. Op de achtergrond zie je het
slachten/verwerken van de walvissen. Hierbij zijn ook
geen bloederige details waar te nemen. En wat te den
ken van de aanval van de ijsbeer. De liggende man heeft
nog geen schrammetje en de messteek in de beer geeft
ook geen bloedspoor!
"Ter Walvischvaart"
Op de afbeelding is de Hollandse walvisvangst uit de
17e eeuw te zien. Vanaf 1612 gingen de Hollanders op
walvissen jagen in de wateren rond het eiland Spitsber
gen. Tot de jaren vijftig van de 17e eeuw vertoefden de
walvissen in de baaien van dit eiland. De Hollanders
hadden een nederzetting op Amsterdam eiland, een ei
landje aan de noordwestkust van Spitsbergen. Deze
schoolplaat is een goed voorbeeld hoe een best wel
De schoolplaat wordt door de schrijvers in de toelich
ting aangekondigd met: "Dezeplaat kan voor de onder
wijzer een geschikt hulpmiddel zijn, om de kinderen een
indruk te geven van de kloeke ondernemings- en handels
geest onzer vaderen in de eerste helft der zeventiende
eeuw".21
De inleiding van de toelichting geeft een uitvoerige be
schrijving van de Nederlandse walvisvaartgeschiedenis.
In de herziene uitgave van 1946 worden de plannen om
weer Nederlandse schepen ter walvisvangst te laten uit
varen aangehaald: "Dank zij de ondernemingsgeest van
Ter Walvischvaart.
Coll. Familie Vonk
19 Wessels, L.H.M. e.a., 'Casus, Verbeeld verleden. Schilderijen,
schoolplaten en monumenten als uitingen van nationaal gevoel'
159.
20 Wessels, L.H.M. e.a., 'Casus, Verbeeld verleden. Schilderijen,
schoolplaten en monumenten als uitingen van nationaal gevoel'
129.
21 Wagenvoort, H., Moerman, J.J., Ter Walvisvaart (Groningen
1946)3.
14
Historische Vereniging Texel
Nummer 101 december 2011
