ten. De enige hoop putte men uit het scheeps
geschut en de batterijen rond Den Helder, waar
mee men kon verhinderen dat de vijandelijke vloot
het Marsdiep zou binnen varen. Na de landing tus
sen Kijkduin en Callantsoog konden de Russen en
de Engelsen die fortificaties van achteren aanval
len. Met die mogelijkheid had men nauwelijks re
kening gehouden. De bevelhebber van de Bataafse
troepen, Daendels, zag daarom geen heil in de ver
dediging en gaf Den Helder prijs. Door de val van
Den Helder achtte Schout-bij-nacht Story zijn
positie zo precair dat hij met zijn vloot overhaast
vluchtte naar de Vlieter, een vaarwater in de Zui
derzee tussen Lutjeswaard en Breezand. Door de
vorm en de omringende ondiepten leek dat een
veiliger ligplaats dan de rede van Texel. De Britse
eis om zich over te geven of zich voor de Prins van
Oranje te verklaren, had hij afgewezen.
In deze context is het duidelijk dat met de 'Prins' de
kroon- of erfprins, de oudste zoon van stadhouder
Willem V wordt bedoeld.
Op 30 augustus zeilde de Britse vloot, waaronder
24 linieschepen, het zeegat van Texel binnen en
werd Schout-bij-nacht Story met z'n vloot in de
Vlieter opgesloten. De schepen van de Britse vloot
voerden behalve de eigen vlag ook de Oranjevlag
van de Republiek der Zeven Verenigde Nederlan
den. Dat gaf de indruk dat de Britten niet als vijan
den, maar als bevrijders kwamen. De oudste zoon
van Willem V hoopte daarmee op een algemene op
stand in de Bataafse Republiek ten gunste van zijn
vader. Al bij het zien van de Oranjevlaggen ont
stond grote onrust onder de bemanning van de Ba
taafse schepen. Story was zo onzeker dat hij geen
strenge maatregelen durfde te nemen om de eerste
vormen van verzet tijdig de kop in te drukken.
De poppen raakten pas goed aan het dansen toen
de eerste Engelse schepen zich aan de ingang van
de Vlieter vertoonden. Op een aantal schepen brak
zelfs openlijk muiterij uit. Daarop werd door Story
en zijn officieren krijgsberaad gevoerd. Unaniem
werd daarbij besloten de Bataafse vloot zonder slag
of stoot over te geven. In naam van de Prins wer
den de schepen door Mitchell in bezit genomen.
De bevelvoerende Bataafse officieren werden als
krijgsgevangenen naar Den Helder afgevoerd. Toen
de kroonprins, de latere Koning Willem I, daarna
een aantal veroverde schepen bezocht, werd hij
met donderend gejuich door de zeelieden ontvan
gen. De politieke gezindheid toonde nogmaals dat
onze vloot een onbetrouwbaar instrument kon
zijn. Deze taferelen moeten zich afgespeeld hebben
tussen 30 augustus en 8 september 1799.
In onze familie-anekdote over de loodsman Krijnen
gaat het niet om de Koning, maar om de kroon- of
erfprins Willem Frederik, de latere Koning Willem
I, die aanwezig was bij de vlootoperaties in 1799.
Op 28 augustus van dat jaar hebben op bevel van
de Engelse vice-admiraal Mitchell alle Hoornder
loodsen hun diensten verleend, de dag daarop alle
Texelse loodsen.5 Als we de loodsenregisters van
Hoornder loodsen bekijken, waarvan de laatste uit
het jaar 1794 dateert, dan waren de loodsen 284,
395, 12, 26, 29 en 47 in de Krijnenfamilies bij die
operaties betrokken.
'V*
■jltJr///:
\j yutr»;.
•it'll oh Hi:
-IVIVilUHIUW
KlMFEU
ISrair ,f |-oKl)|b tU.-
Engelse zeekaart door D.W. Heather uit 1 805. De Zanddijk tussen Eijerland en Texel is in 1628/1629 aangelegd,
maar ontbreekt op deze kaart. Ook de situatie bij de Haaksgronden en het Schulpengat vertoont een veel ouder
kaartbeeld. conNederlands Scheepvaartmuseum Amsterdam)
5 Vonk
Nummer 100, september 2011
Historische Vereniging Texel
23
