Nu volgde de inspectie van de forten. De Redoute,
met nabijgelegen batterij op de dijk, en de Lunette
waren in oktober 1811 in aanbouw. De wallen van
de forten waren in ruwbouw klaar en van hoger
hand was er geklaagd dat het graafwerk voor de
poort van de Redoute niet opschoot. De omgeving
van de forten was van tevoren opgeruimd en bij
beide forten was aandacht besteed aan noodbrug
gen.16
Op de Schans, in de Franse Tijd Fort Central gehe
ten, werd de sleutel van het fort aan de keizer aan
geboden door garnizoenscommandant baron Peug-
net. Deze kolonel bewoonde net als generaal Amey
een op kosten van het eiland gemeubileerd huis in
Den Burg.
Op de Schans moet men ten tijde van het bezoek
van Napoleon bezig geweest zijn met het verbre
den en ophogen van de hoofdwal, alsmede met het
aanleggen van de nieuwe buitenwerken: een rave
lijn en een enveloppe met twee grote wapenplaat
sen, zaken die door de keizer zelf geïnitieerd wa
ren. Charlotte de Sor eene aanzienlijke Fransche
dame, die het hof op den tocht door Holland volgde,
maar er geen betrekking bij bekleedde17 beschrijft
het keizerlijk bezoek aan Texel als volgt:
Zijn bezoek aan dit belangrijke eiland is lang en
nauwgezet geweest. Sedert twee jaar is men er bezig
met de uitvoering van grote werken; begonnen maar
niet voltooid onder koning Lodewijk. Het zijn vooral
de vestingwerken die de aandacht van de keizer heb
bengetrokken: "Hier", heeft hij gezegd, "doet men
rustig aan, maar men doet het goed en betrouwbaar.
Hij liet zich als goed en vriendelijk kennen zowel aan
de kleinen als de groten; ook was hij zeer tevreden om
dat hij niets anders dan blijde gezichten ontmoette.18
Na de inspectie van de forten was de keizer te
paard gestegen en reed stapvoets door Oudeschild.
Alle huizen waren hier met bloemkransen en vlag
gen versierd. Hier heeft burgemeester Reinbach de
gelegenheid de keizer toe te spreken. Het is jam
mer dat we Reinbachs tekst niet kennen. Alle toe
spraken van de burgemeesters moesten namelijk
van te voren goedgekeurd worden en vele ervan
zijn in het archief nog terug te vinden, maar de
Texelse is er helaas niet meer bij. Oudeschild, een
voor die tijd zeer grote haven, was een belangrijk
strategisch object en al snel na het bezoek aan Texel
schrijft de keizer voor dat de haven een zware om
walling moet krijgen met vier bastions en een bat-
terij voor vier zware stukken geschut rechts van de
havenmond.19
Daarna gaat het gezelschap in volle galop over de
dijken weer terug naar de Hors. Dat de keizer vol
gens overlevering nog op Brakenstein gegeten zou
hebben, is gezien het tijdsschema vrijwel niet mo
gelijk.
Van het Marsdiep vaart men naar het Schulpengat
dat verkend en gepeild moet worden met het oog
op te bouwen verdedigingswerken. Dat gebeurt als
de keizerlijk barkas ter hoogte van paal 3 ligt en
leidt uiteindelijk tot het aanleggen van fort Falga
in de duinen, ongeveer op dezelfde hoogte.
Van Hogendorp beschrijft deze zeereis.20
Hij bevond zich in de barkas van Napoleon die
over zijn eskader wilde spreken. "Ach!" zei admi
raal De Winter met grote onbevangenheid, "Sire,
spreek niet over uw flottielje; het beste zou zijn het in
brand testeken". Hij zat naast de keizer die hem
half boos, half lachend in het oor kneep en zei:
"Ah, coquin!" (rakker).
Op de terugweg raakte de boot in de mist en men
verloor het zicht op de kust en de andere boten.
Gelukkig was er een kompas aan boord dat echter
niet goed werkte door de vele degens die gedragen
werden. Pas nadat deze naar de voorplecht waren
gebracht functioneerde het kompas en koerste men
terug naar Den Helder. Dit waren spannende ogen
blikken, want er lag altijd een Engelse kruiser op
wacht voor het Marsdiep en de geschiedenis had
hier gemakkelijk een andere loop kunnen nemen!
De volgende dag, donderdag 17 oktober, kent ook
nog een Texelse episode. Om 11 uur 's ochtends
geeft de keizer audiëntie in Den Helder. Het is vrij
zeker dat burgemeester Reinbach en de leden van
de municipale raad op deze audiëntie aanwezig
zijn geweest. Er zijn rekeningen van A.Vermeulen
en Adam Kalf die 's nachts met hun wagen naar de
haven zijn geweest met de burgemeester en de
municipale raad.21 Verder is er een rekening van
Gerrit Geus voor een gedaane vragt na 't Nieuwe
Diep met Zijne Edele benevens de vrederegter en de
leede van de Munisepaliteijdsraad over zaaken van
Aanbelang om Zijne Majesteijd den Keijzer te spree-
ken ,22 De burgemeester doet daar nog een declara
tie bij voor rijskosten en verteering met eene commis
sie uit den Municipalen Raad naar Den Helder, ten
eijnde bij Zijne Majesteit audiëntie te vragen en eene
memorie betreffende de belangen van het Eijland in te
13
16 NHA als voetnoot 13
17 Gijsberti Hodenpijl 1904, blz 2
De Sor 1839, blz 163 en 164
19 Correspondence, tome XXII blz 523
20 Van Hogendorp 1887, blz 291
21 GAT 88 I nr. 421 en 422
22 GAT 88 I nr 383
Nummer 100, september 2011
Historische Vereniging Texel
