o
O
De ontploffing van een Duitse munitieauto in de Kogerstraat te Den Burg
op vrijdag 1 8 mei 1 945
In de nacht van donderdag vijf op vrijdag zes april
1945 begon op Texel de opstand van de Georgische
soldaten die deel uitmaakten van het 822e Georgi
sche infanteriebataljon. Nederland werd op 5 mei
1945 bevrijd, maar op Texel verscheen Siem de
Waal pas op 11 mei als 'eerste bevrijder'. De Geor-
giërs zijn van Texel vertrokken op 17 juni, de Duit
sers op 20 juni 1945.
Op de vrijdag voor Pinksteren, 18 mei 1945 ont
plofte op de Kogerstraat (toen nog Kogerweg) om
ongeveer 15 uur een munitieauto. De schade was
enorm, acht huizen werden verwoest en verbrand
of zwaar beschadigd.
Het ophalen van munitie om van Texel afgevoerd
te worden
De Duitse soldaten haalden in opdracht van de B.S.
(Binnenlandse Strijdkrachten) overal munitie op.
Er was een munitieopslagplaats binnen de stelling
'Texla' in het huis van Van der Molen (Koger
weg 131) achter "Buitenlust'. De munitie werd met
vrachtauto's van de 'Fahrbereitschaft' naar de ha
ven van Oudeschild gebracht. De route liep via de
Kogerstraat, Witte Kruislaan, Waalderstraat, Wil-
helminalaan en Schilderend naar de haven. Hier la
gen twee betonnen bakken waar de munitie werd
ingeladen. Als de bakken vol waren, werden ze
versleept naar 'de Wielingen' in de buurt van
't Horntje en ook op de Noordzee werd munitie in
zee gedumpt.
Wat gebeurde er die fatale middag
Die middag werd bij Duw Hin op de hoek Stenen-
plaats/Hogerstraat Henny Verheijen door de eerste
munitieauto aangereden en dodelijk verwond.
De tweede munitieauto, geladen met patronen,
granaten, pantservuisten en landmijnen kwam
vanaf het huis van Van der Molen achter Buiten-
lust. Twee Duitsers van de Noordbatterij zaten in
de auto, twee achterop de laadbak.
Bij A.N. Plaatsman, Kogerweg 36, sloeg de motor
af en deze wilde niet meer starten. De auto moest
aangeduwd worden. De Duitsers hadden de wagen
slecht geladen en in de Kogerstraat zaten gaten in
de weg. Als gevolg van een diepe kuil in de weg ter
plaatse van de flauwe bocht in de Kogerstraat is
een op scherp gestelde granaat van de wagen ge
vallen en ontploft. Door een kettingreactie ont
plofte de ene na de andere granaat, wat wel een
uur heeft geduurd.
De wagen vloog na de tweede explosie naar de lin
kerkant (noordkant) van de weg waar een groot
gat in het wegdek werd geslagen. De omliggende
huizen gingen in vlammen op.
Na afloop van de explosies hielpen diverse mensen
met blussen, zelfs Duitsers. Vanuit het huis van
mejuffrouw Dijksen is ook geblust op de bran
dende woning ernaast.
De slachtoffers
In de munitieauto zaten twee Duitsers. Eén van de
Duitsers was op slag dood, de andere is ter plekke
gestorven. Hun namen zijn niet bekend. De auto
was totaal verwoest en de restanten lagen langs de
kant van de weg. Door glasscherven werden E Cor-
nelisse en L. Bakelaar gewond. Ze werden verbon
den in het huis van W. Benen. Mevrouw Joke van
der Werve-Benen woonde op Kogerstraat 65, voor
heen Kogerweg 1. Zij zat met haar vriendin Wil
Boon voor het huis van L. Bakelaar, Kogerstraat 80
en kreeg een granaatscherf in haar knie, die vrese
lijk bloedde. Nadat de knie verbonden was, werd
ze naar het noodziekenhuis gebracht waar ze da
gen heeft geslapen. Doordat de wond vreselijk
bloedde, kreeg ze geen bloedvergiftiging. Dat was
een geluk bij een ongeluk.
Gezien de omvang van de schade mag het een won
der heten dat er niet meer slachtoffers gevallen zijn.
Tekening Sjaak Schraag, naar kadastergegevens
6 Historische Vereniging Texel
Nummer 99 juni 2011
