.Ren Vrtel'che X.Aegh
immers: Hier komen in 13 sluysen jeder 50 Roe van
elkander.
Hopelijk vindt iemand nog eens de bijbehorende
concessieaanvraag tot bedijking van dit pierevelt.
De bekende kaart van Matthijs den Berger uit 1751 is
van later datum: kaaghaven en vaargeul zijn verland
tot een groot slikgebied, een nog groter pierenveld dan
op de anonieme oudere kaart uit het Rijksmuseum.
Wilma Eelman
zoek naar afbeeldingen van Texelse boerderijen, voor
mijn op stapel staande boerderijenboek. De dozen
met daarin het op Texel betrekking hebbende mate
riaal stonden klaar. Dan mag je, onder het toeziend
oog van een camera en een beveiligingsmedewerker,
een doos openen en de inhoud daarvan doorbladeren.
In een van die dozen trof ik deze kaart aan.
Rechts op de kaart is De Schans te zien, links daar
van het kaaidijkje, links daarvan de Huijsmanssluis
(dat is de voormalige Zuidhaffeldersluis), vervolgens
de Nieubedijcte Sluys in het poldertje Wezenspij k
met links daarvan Ian Scrams kil. Op een plek die
tegenwoordig midden in de Prins-Hendrikpolder ligt
staat met grote letters De Kage Haven. Achter die
kaaghaven de Oude Sluys. Net als de andere sluisjes
in de dijk diende deze Oude Sluys voor de afvoer van
overtollig regenwater. Deze ebsluisjes spuiden als hel
water buitendijks lager stond dan het water
binnendijks.
Kagen waren platbodems met zwaarden. Ze dienden
onder andere als vracht- en als vissersschuit.
Die Oude Sluys is tegenwoordig bekend als
Havensluis. Links op de kaart de Galge Duijnen. Ook
de Watermolen in het Hoornder Nieuwland wordt
genoemd. De tegenwoordige Prins-Hendrikpolder
was toen een groot piereveltdoorsneden met een
paar killen en een vaargeul naar de Kage Haven. Zelfs
de diepten van die vaargeul zijn vermeld.
Helaas is de kaart niet gedateerd en ook niet gesig
neerd. Waarschijnlijk is hij rond het midden van de
17e eeuw gemaakt als bijlage bij een aanvraag tot
inpoldering van een voorloper van de Prins-Hendrik
Polder. Onder de Nieuwendijck tussen c en d staat
Bronnen
''l Besteedingh der dijckwerken Op den Eylande
Texel ter presentie van de 4 Regeerende Burgemen
en Heemraden mitsgaders Hendrik Luytzen als
gequalificeerde van Heren Ed. Mog. De Heere
Gecommitteerde Raden op 12 en 13 juli 1736, in
het dijkboek van Huydecoper, deels in kopie
aanwezig bij HVT.
*2 NHA GR Res. fol 319 21 december 1703
'3 NHA GR acten en missiven fol. 110 30.11.1703
4 Gecommitteerde Raden van Holland en
Westvriesland, acten en missiven 13/142 1756 fol.
298 d.d. 6 november 1756
*5 NHA GR 1764 serie II, bijlagen
6 NHA GR bijlagen tot de resoluties
7 J. Grabner was een Duitse luitenant bij het
infanterie-regiment van de prins van Saxen-Gotha,
in dienst van de Republiek. In 1792 verscheen bij
A. Loosjes Pz. in Haarlem de Nederlandse
vertaling van zijn Brieven over de Vereenigde
Nederlanden.
Afkortingen:
NHA GR Noord-Hollands Archief, archief van
Gecommitteerde Raden in Westvries
land en het Noorderkwartier.
De Havensluis in 2009
Nummer 92 september 2009
Historische Vereniging Texel
17
