TGK'VATil.'K 'S
dat er op verre na geen genoegzame
voorraad voor het Eiland geteeld wordt. Het
nadeelige en onaangename hiervan gevoelt
men weliswaar minder door de nabijheid
van Friesland en Noordholland, vanwaar
eene genoegzame hoeveelheid wordt
aangebracht; doch dit aangebrachte is door
gaans duur en veeltijds niet van de beste
soort Evenwel blijft men in dezen bij
het oude, en legt zich niet toe op een tak
die, althans in meer gunstige tijden, groote
voordeden aan dit Eiland zou kunnen
opbrengen. De enkele buitenplaats toch, had
in den verloopenen zomer voor meer dan
driehonderd guldens aardbeziën aan de wei
nige op de rede liggende schepen geleverd.
OP T.EHT. II KIS
VAX TH IE.SI. AND, DOOK WKSTEAI.EN
EN HET WAEDEKSC'HK,
VAAK
H A N A TT,
in .September 1813.
DO OU
II. P O T T E E.
Medelid van het Groot-Bertoglijlc Frankfort «cK Consistorie,
en Predikant hij de Nederlandfclie gemeente
en over hetzelve op de Helder, de kusten van
Noordholland en het eiland Wieringen. Vooral de
vermaarde Texelschen Reede, welke vlak voor dit
dorp is, waar alle groote schepen ten anker komen,
draagt bij aan het levendige voorkomen. Ook is
de bloei van dit dorp niet weinig toegenomen
door de niet verre van het dorp aangelegde haven.
Tuinen zijn hier geene, en boomen, bij mijn weten,
niet een enkele. Die dus in de schaduw van het groen
der boomen zou willen rusten, moet op het Schild
niet zijn. Voor zulk een verkwikkelijk genot is hier
volstrekt geen gelegenheid.
De aardbeien van Brakenstein
Wat de luchtgesteldheid dezes Eilands aangaat, de
zelve is over het geheel ruw en koud. Van hier dat
alle de voortbrengsels des lands zeer laat tot rijpheid
komen. Ik bevond mij aldaar tegen het laatst van
Augustus en toen was men eerst met hooijen bezig.
Over het algemeen komt alles laat, vooral ook de
tuingroenten, die schaarsch zijn: ook zijn de tuinen
zeldzaam, en het bouwen der groenten zoo gering,
De Texelaars zijn over het algemeen geen
vrienden van bomen
Intusschen geloof ik niet te veel te zeggen,
wanneer ik beweer, dat de Texelaars zelve
opzettelijk hun best schijnen te doen, om
lucht en land te bederven. Het laatste
namelijk, voor zoo verre zij dat voor den
moesbouw ten eenemaal onbruikbaar maken.
De bewooners zijn namelijk over het
algemeen geene vrienden van boomen. Al
wat boom is, moet van kant: het geheele
Eiland ligt als een kale vlakte daar. Om zich
daarvan te overtuigen, behoeft men maar
vanaf de hoogte tusschen Burg en het Oude
Schild in het rond te zien: want dat weinige
geboomte, dat zich, zoo als bij Burg en Waal
vertoont, beteekent over het geheel niets.
Plaatsen, voorheen beroemd wegens het aangena
me lommer harer uitgestrekte bosschen en plantaad-
jen, zoals bijzonder Waal en Oosterend, hebben thans
niets meer dan eene schaduw van die vorige
heerlijkheid, en, in plaats van bosschen, enkele
boomen en struiken. De gevolgen van zulk eene han
delwijze vallen duidelijk in het oog, en zullen zich
van tijd tot tijd meer doen gevoelen: een kouder
luchtgestel, en de winden ter wederzijds uit de opene
zee waaijende, en door niets opgehouden of
gebroken wordende, oefenen op het vlakke land een
geweld, tegen hetwelk geen kruid of plant bestand is.
En thans is het reeds zoo ver, dat men daar, waar
men eenige beschutting wenscht, niet, dan ten hoog
ste, bezwaarlijk eenig boom- of struikgewas in het
leven behouden of tot wasdom brengen kan.
Gul van aard, vriendelijk en beschaafd, liberaal en
liefhebber van goede sier
Potter signaleerde dat Texel financieel veel schade leed
door het vrijwel stilvallen van de internationale scheep
vaart en handelals gevolg van wat wij nu het Conti-
Nuramer 89, december 2008
Historische Vereniging Texel
11
