Maarten 't Hart
Vraag bij een foto
Hanna v. Heerwaar
den en Simon Dros
zaken. Wij geven volkomen macht, autoriteit
en uitdrukkelijk bevel, delen mede en beve
len al onze officieren, dienaren en onderda
nen dat zij deze zaken ernstig nemen en ge
hoorzamen in al het gene dat onze troon wet
telijk toekomt en zij verbeuren kunnen.
Gegeven in Den Haag onder ons zegel dat
wij daar gebruiken, hierop gedrukt op de 24e
januari anno 1535, Hollandse tijd van ons
Keizerrijk van Spanje tot de Elbe.
Eronder stond geschreven: ondertekend als
vervangers van de stadhouder-generaal van
de Keizer, de eerste en andere raden van
Holland, Zeeland en Friesland.
Gecollationeerd (vergeleken) met het origi
neel en in orde bevonden (daermede
t'accorderen). In rekenschap van mij ter stede
en eiland Texel.
F A. Falckoogh
Het is niet voor niets dat het plakkaat van
1535 uit de tijd van Karei V in 1579 wordt her
haald: we zitten midden in de opstand tegen
Spanje. De 80-jarige oorlog is in 1568 begon
nen, Amsterdam was nog Spaansgezind tot
1578. De akte ging echter nu niet meer uit
van Keizer Karei V maar van het opstandige
gewest Holland met als stadhouder Willem
van Oranje, die deed alsof hij zijn heer, de
Koning van Spanje, Philips II, nog als stad
houder erkende. (Uit het Wilhelmus: De Ko
ning van Hispanje heb ik altijd geëerd.) De
Geuzen op hun schepen stroopten desnoods
Texel af als zij zelf proviand nodig hadden bij
hun strijd tegen de Spanjolen.
Ook het plakkaat van 1535 had een oorzaak.
Karei V had nog niet alle Hollandse gewesten
in zijn bezit. Hij was wel in 1515 Heer der Ne
derlanden geworden, maar moest nog vele
Nederlandse gewesten veroveren. Succes
sievelijk kreeg hij Friesland (1524), Utrecht
en Overijssel (1528), Groningen en Drente
(1536) in handen. De Hertog van Gelre gaf
echter niet op. Zijn aanvoerder Maarten van
Rossum voerde vele plundertochten uit naar
Friesland en deze streken. Eerst in 1543
kwam ook Gelderland en Noord-Limburg on
der heerschappij van Karei V.
We kunnen dus concluderen dat dit plakkaat
is opgesteld als gevolg van plunderingen op
Texel in 1535 door vijandige Gelderse stro
pers en in 1579 door Falckoogh opnieuw uit
de kast werd gehaald om plunderende Geu
zen, hoewel 'eigen' troepen, in de begintijd
van de 80-jarige oorlog te kunnen vervolgen.
Den 26e Maart 1571 werd de kerk van Den
Burg door de Watergeuzen gebeeldstormd.
Tegelijk verbrandde ook het huis van de
Schout. Noot 3: Tegenw. Staat der Ver. Ne-
derl. Deel VIII blz. 594. (Cor Reij)
Deze foto werd ge
schonken door mw
Nettie Jongejan-Boon
en is waarschijnlijk
genomen in 1929. We
willen graag weten
wie er op deze foto
staan, waar die geno
men is en bij welke
gelegenheid. Reacties
s.v.p. naar Groene-
plaats 10, 1791 CC
Den Burg.
fotoarchief HVT
16
