gevraagd langs te komen in verband met
ziekte van een van hen. Maar omdat hij thuis
zo maar niet weg kon, besloot hij op zondag
naar Den Burg te gaan.
Op deze bewuste zondag, toen iedereen, be
halve Cornelis Jansz Kalis, in de kerk zat,
ging tijdens de dienst snel het verhaal rond
dat er een schip met whisky bij Paal 9 was
gestrand. De hele kerk liep leeg. Het schip
was gestrand op de Haakse grond. Het was
een Frans schip en heette 'de Pedro' en be
vatte vaten Franse cognac, whisky en jene
ver.
Op strand surveilleerden strandvonder Wil
lem Duinker, commies en Rijkspolitie (de
heer Twijver). In één kist zaten 12 flessen en
elke fles bracht op de zwarte markt f 24,- op.
Ondanks goede surveillance werd er in een
schuurtje in Den Hoorn (hoek Heren-
straat/Diek) heel wat kisten verstopt. De poli
tie kon deze, hoe vervelend ze dat ook von
den, niet vinden.
Omdat Cornelis Jansz Kalis een fervent
strandjutter was en er altijd als de kippen bij
was wanneer bij slecht weer een boot verging
of vastliep, raakte hij niet uitgepraat over de
ze dag waar hij niet bij kon zijn.
Dit verhaal is mij verteld door een zoon van
Cornelis Jansz Kalis, mijn oudoom Jacob Ka
lis op 14 augustus 1992.'
REACTIE 3: Franse leenwoorden
Het lezen van het leuke stukje van Mathil-
de Jansen (nummer 59, pag. 16/17) maakte
bij mij een en ander los.
Toerjoers:
Mijn grootmoeder, Engeltje Lap, gebruikte af
en toe het woord 'toersjoers' als ze het woord
'altijd' in een versterkte vorm wilde gebruiken.
Daarbij werden de twee 'oe's' met nadruk en
uitgerekt uitgesproken. Ik heb het (ca. 1940)
wel eens met haar over dit woord gehad. Ze
zei me dat het vroeger (19e eeuw) meer ge
bruikt werd, maar dat het in onbruik raakte.
Nu hoor je het nooit.
Kneteren:
Het geciteerde boek van 't Hart heet 'Niet op
kneteren'. Zo wordt dit woord in het Texels
niet gebruikt. Op Texel is dit werkwoord on
overgankelijk. We zeggen 'het knetert', zoals
we ook zeggen 'het regent, het sneeuwt', enz.
Een voorbeeld: als het buiten regent, modde
rig is of sneeuwt, zei moeder: 'Wat een lillek
weer toch, het knetert zo', waarmee ze be
doelde dat de voeten veel vuil mee in huis
nemen.
Franse hoftaal:
Mathilde Jansen stelt dat het Frans hoftaal
bleef tot omstreeks 1800. Dat is onjuist. Frans
was de hoftaal tot september 1898. Op 31
augustus van dat jaar werd prinses Wilhelmi-
na 18 jaar oud en ze werd tot koningin ge
kroond. Toen ze zich in Den Haag vestigde,
merkte ze dat de hovelingen elkaar in
(slecht!) Frans toespraken. Dat werd prompt
door de jonge koningin verboden. 'Aan een
Nederlands hof wordt Nederlands gespro
ken.' En zo gebeurde dat.
Kees de Jager, Utrecht
Opmerking van Gré Dros: Kneteren komt
zowel onovergankelijk als overgankelijk voor.
Behalve 'het knetert zó' zegt men ook bijv.
'Biêne fege! Aars kneter je ölles er onder!'
Ook de vorm 'ferknetere' komt (kwam?) voor,
in de betekenis van 'vertrappen', bijv. van
jong gewas. 'Kiek uut, dót je de boêl niet
ferknetert.'
"REACTIE H
Het verhaal bij de foto van de T-Ford bij St.
Marcus in het vorige nummer blijkt niet te
kloppen. We kregen een drietal reacties.
De foto is uit ca. 1930 en de Ford is niet ge
wonnen met een loterij Dat is een ander ver
haal. Onderstaande brief ontvingen we van
de heer Martien Witte, C.P. zn, die helderheid
verschaft. 'Die Ford hebben we nieuw gehad
omstreeks 1925, aangekocht van Autocentra
le Dros. We hebben er 10 jaar mee gereden.
Mijn broer Matthijs was in 1930 14 jaar (gebo
ren 1916). Ondergetekende was toen 11 jaar
(geb. 1919). In 1935 ging vader Witte (C.P.
Witte, 'Keesie Piet', 1871-1961) samen met
Dirk Eelman Czn van Madura (1874-1949)
4
