De sjouw
Russenoorlog
18
ling van het Franse vliegtuigje Pou du Ciel,
van de uitvinder Mignet te veranderen in
'Ster der U.S.E.'
En iedere burger moest de beschikking over
zo'n simpel luchtvoertuig kunnen hebben,
zoals het automerk Ford in Amerika zijn in
trede op grote schaal had gedaan.
Sommige Texelaars herinneren zich hem
nog i.v.m. de oprichting van een vliegclub.
De achterliggende gedachte was trouwens
niet een gezellig clubje van vliegfanaten,
maar een onderdeel van zijn plan voor Eu
ropa. Vervoer van Texelse producten zoals
lammeren en bloembollen. Deze producten
waren toen al onderdeel van de Texelse
export.
In zijn gedicht 'Morgen bindt één vlag Euro
pa's volk te zamen' verwoordt hij het aldus:
Waar de trein en 't schip de mensen weer
bijeenbrengt,
't Vliegtuig doet zijn deel voor sneller lucht
verkeer.
Waar een ieder gaat herbouwen wat ver
woest werd,
En geen nieuwe Oorlog wenscht, liefst nim
mer meer.
In de voetnoot staat o.a. te lezen:
Geschreven bij 't licht van een klein oliepitje,
op een donkere Novemberavond in 1942.
In het bestuur van de vliegclub zaten o.a. J.
Dob, L. Kok en L. van Egmond. Toen er een
bestuursvergadering in hotel De Hoop (eig.
v.d. Kooi) was zette P. Koster, de postloper,
die net als Braam ook muzikaal was en pia
no speelde, en wel in was voor een geintje
een modelvliegtuigje op tafel. Vervolgens
deelde hij een aantal briefjes met een spot
lied erop uit. Op het moment dat Braam
(wonende aan de Hollandseweg) binnen
kwam zong het gezelschap uit volle borst:
"Er komt een vogel gevlogen uit de Holland
seweg". Braam barstte in woede uit en liet
weten dat het om een serieuze zaak ging.
Toen de veldwachter Geert v.d. Kooi ook
nog meelachte beet Braam hem toe: En jij
bent geen ordebewaarder, maar ordever
stoorder!
Wanneer er schepen vergingen op de Eier-
landse Gronden namen de Durper mannen
meestal deel aan de sjouw. Dit was het ver
voeren en in veiligheid brengen van de
scheepsgoederen.
Zo stonden bij de zwarte loods bij de dijk de
Cocksdorper mannen, zo'n 25 man in getal,
te mopperen op de wijze waarop bergings
bedrijf Wijsmuller een zaak met een ge
strand schip had afgedaan. Toen Braam ook
arriveerde en waarschijnlijk de dagen ervoor
ook al van die geluiden had gehoord, ver
tolkte hij de gevoelens in een lied:
'Krijgt de Dorper dan nog iets
Ja, de Dorper die krijgt niets
Schip op strand, waterkant
O, die wilde, o, die blauwe, o, die grote.
Toen Braam het woord 'oceaan' wilde zin
gen werd hij pardoes in het water geduwd
door Kees Vonk.
Tijdens de Opstand der Georgiërs lagen
zo'n 40 bewoners van Zuid Eierland bij Hen
drik Zoetelief op 'De Arend'. De mannen en
vrouwen apart, verdeeld over de schuur en
de stal. Braam paste eigenlijk niet in zo'n
groot gezelschap, zoals bekend rook hij niet
fris en kreeg een eigen onderkomen in het
varkenshok. Maar toen de Duitsers tijdens
hun klopjacht over Texel ook daar huiszoe
king deden naar eventueel ondergedoken
Russen was het Braam die in het Duits het
woord kon doen en de Duitsers wist te mis
leiden. Gelukkig maar, want er zaten wel 2
Russen in het hooi...
In het blad Het Leven uit 1932 vertelt
Braam: "Als 30 jarige ging ik de wereld in.
Zwoegde in mijnen, werkte in conservenfa-
brieken in Duitsland, verbleef daarna 8 jaar
in Amerika. Zwierf vervolgens over de hele
wereld, kwam weer in Amerika terecht en
toen, na 't uitbreken van den oorlog, begon
ik een juist doorzicht te krijgen in de groote
economische en staatkundige vraagstuk
ken".