De Geschiedenis van Alkmaar
Jurjen Vis, Peter Bitter en Herman Kaptein
aan het woord over het nieuwe boek
Redactie Oud Alkmaar
De hoofdauteurs van de onlangs uitgekomen Geschiedenis van Alkmaar vertellen over
hun bijdrage aan het boek. Ze gaan met name in op nieuwe ontdekkingen en de witte
plekken die er nog zijn in de Alkmaarse geschiedschrijving.
JURJEN VIS
"Wat mij bij het schrijven van de aan mij
toevertrouwde hoofdstukken zeer beviel
was de luxe dat ik grotendeels kon bouwen
op eigen eerder onderzoek en daarbij de
gelegenheid kreeg samen te vatten,
correcties aan te brengen en dingen in
groter verband te kunnen laten zien.
Is er nog nieuw materiaal gebruikt? De
geschriften van Regnerus Neuhusius,
rector van de Latijnse school in de 17de
eeuw, bevatten een schat aan informatie.
Ze zaten nog zo vast ingebonden, dat ze
volgens mij nooit open waren geslagen,
laat staan gelezen. Het is een prachtige
bron voor de geschiedenis van de Alkmaarse
Latijnse School in die tijd. Daar raak ik
heel enthousiast over.
Ook een nieuwe vondst is bijvoorbeeld, dat
we de inhoud van de oudste oorkonde van
het Heilige Geestgasthuis uit 1386 nu
volledig konden gebruiken. Deze oorkonde
is vaak bestudeerd, maar was voor een deel
onleesbaar. Met hulp van profdr. J.P.
Gumbert van de Rijksuniversiteit Leiden
en zijn vrouw dr. Marijke Gumbert,
verbonden aan het Huigens Instituut, ben
ik er in geslaagd hem helemaal te lezen.
Desondanks zijn er natuurlijk toch nog
leemtes blijven bestaan. Dat
geldt zeker voor de Middel
eeuwen, omdat uit die tijd
zo vreselijk weinig bronnen
over zijn. Het blijft moeilijk
om op basis van de
keuteltjes, die je hebt, een
goed en duidelijk verhaal te
schrijven. Dan zijn de 17de
en 18de eeuw interessanter.
Daar zouden we nog veel
meer mee kunnen doen.
We weten inmiddels genoeg
over de kerkgebouwen, maar wat gebeurde
er nou in die kerken? Hoe werd er gepreekt?
Uit wie bestond het gelovige volk? Hoe
kon het zijn, dat er in die grote Laurens-
kerk toch zo veel mensen kwamen, terwijl
na de Reformatie de Alkmaarse gerefor
meerde gemeente naar mij is gebleken
slechts uit 5% van de bevolking bestond?
Al die kerkeraadsacta zouden nog eens
bestudeerd moeten worden. Die bronnen
zijn nauwelijks gelezen, terwijl we ze al
hebben vanaf 1604.
Toch heeft mijn werk ook veel nieuws
opgeleverd. Leuk is bijvoorbeeld dat de
grootste beeldenstormers gewoon
schilderijtjes van Maria aan de muur
1
Oud Alkmaar 2007
63
