ten tijde van de Eerste Wereldoorlog grote populariteit. Tussen 1915 en 1923 weigerden
800 jonge mensen principieel de militaire dienst. De Alkmaarse afdeling participeerde
hierin volop mee.
De foto van de afdelingsleden inspireerde tot het schrijven van deze deelhistorie van de
stad, waar na drie decennia propaganda voor een achturige werkdag, algemeen kiesrecht,
staatspensioen, anti-militarisme, geheelonthouding en vakverenigingsrecht, het
socialisme in al zijn verscheidenheid een vertrouwd verschijnsel was geworden.11
Noten
1. Recht voor Allen (RvA), 12-1-1884,8 en 15-8-1885,2-12-1887; Regionaal ArchiefAlkmaar
(RAA), Archief 'Vooruitgang'. In 1986 bracht ik een bezoek aan de toen 92-jarige
schoondochter van P.H. Groebe, mevrouw Anna Kesler-Ruiter. Van Groebe wist zij
zich niets meer te herinneren. Mijn komst verbaasde haar hogelijk. Zij kon het zich
niet voorstellen 'dat de mensen zich voor het verleden interesseerden'.
2. De Alarmklok, 16-12-1893; RvA, 22/23-2-1896, 20/21-3-1897 en 3 en 5-8-1897;
Alkmaarsche Courant [AC], 1-8-1897.
3. RvA, 15-9-1898; AC, 16-9-1898 en Vrije Socialist [VS], 9-5-1903.
4. RAA, Archief'Vooruitgang'; Internationaal Instituut voor Sociale Geschiedenis (IISG),
Archief SDAP, omslag AKV-Alkmaar, 1901; Adresboek Alkmaar, 1900; AC, 14 en 26-1-
1900,23 en 26-7-1901,9 en 16-8-1901,3-9-1901 en 24-11-1901.
5. De Sigarenmaker, 26-4-1890, 29-3-1902,8 en 29-11-1902, 27-12-1902,24-2-1906 en 13-1-
1915; Het Volk, 23-3-1902,6 en 22-11-1902; AC, 14 en 16-11-1902.
6. IISG, Archief SDAP, omslag AKV-Alkmaar en omslag Afdeling Alkmaar; Het Volk, 22-
10-1901,16-11-1902 en 28-12-1902; AC, 8-3-1909.
7. Het Volk, 5-2-1903 en 15-3-1903; De Wekker, 14-3-1903.
8. De Voorpost, 22-7-1905, 2,9 en 16-12-1905 en 10-3-1906; De Tribune, 26-9-1908, 3-10-
1908,17-4-1909 en 18-6-1910; Het Volk, 30-9-1908 en 27-10-1908; De Vonk, 21 en 28-10-
1911.
9. De Vonk, 31-10-1908, i8-6-i9ioen 11-11-1911.
10. VS, 18-3-1905; Vrijheidsvaan, 10 en 24-2-1912; AC, 31-7-1914, 3 en 5-8-1914; A. de Jong,
'Fragmenten uit mijn leven', in: Buiten de Perken (1962) 13-16; A. Constandse,
'Dienstweigering als historisch feit', in: De AS, anarcho-socialistisch tijdschrift, 44/45
(1980) 1-5.
11. Adresboek van Alkmaar, 1919; AC, 2-5-1918; J. van Baar, 'Het interneringsdepot en het
deserteurskamp te Bergen', in: Bergense Kroniek 6 (1999) 10-14. De foto is ingebracht
door de heer Gerrit Porck uit Amsterdam. Zijn vader, de Alkmaarse dienstweigeraar
Gerrit Porck, staat op de foto tweede van links opgesteld.
