bouwsel staan onder het jaartal 1542, het jaar waarin Maerten het retabel heeft voltooid,
twee teksten. Het ene in het Grieks, het andere in het Latijn. 'In gerechtigheid schuilt
alle deugd'. Aldus de Griekse tekst. 'Laat niet de rechter over een zaak die hem onbekend
is vonnis wijzen'. Aldus de Latijnse tekst. Zo meteen de moraal van de beide
uitbeeldingen samenvattend en boven het leven van Laurentius uittillend: Weest altijd
rechtvaardig en oordeelt nooit waarover gij niet kunt oordelen.
Die les van toen is een les van nu. Sommige zaken veranderen, andere zaken blijven.
Veranderd lijkt alles in de buitenwereld, gebleven is ondanks veranderingen de
binnenwereld met haar bevindingen - ondoorzienbaarheid van leven en liefde, leed en
dood, overwinning en ondergang. In hoeverre verandert de mens door de eeuwen heen
en in hoeverre blijft hij dezelfde? Zou de mens naar zijn wezen zo veel veranderen?
Na de kathedraal in Linköping en de Laurenskerk in Alkmaar heb ik nu in Maertens
geboorteplaats Heemskerk, wederom in de Laurenskerk, met zijn altaarstuk van doen
gekregen. Is er geen verschil in beleving in de loop van de tijd? Ik denk van wel. Maerten
voorzag Laurentius van in onze ogen gekunstelde gebaren bij de uitdeling van de
schatten. Maerten drapeerde de martelaar op het rooster als een hedendaagse
bodybuilder op een barbecue. Maar ondanks verschil in beleving van uiterlijkheden
blijft de overeenkomst die wijst naar het innerlijk, de vreugdevolle boodschap die blij
maakt en vrij.
Bekommert u om de anderen en ziet van u zelf af Dat is hetgeen de Heer van ons
vraagt. Zo alleen kunnen we van Hem getuigen, Zijn getuige zijn, Zijn martelaar.
