eeuwen niet zijn veranderd, zodat we in de gemeentegrens van
1821 de eeuwenoude banscheiding mogen zien. Althans, omtrent
enige grenswijziging in dit gebied zijn mij geen gegevens bekend.
De grens met Koedijk en Oudorp
Aan de overzijde van de Rekere begon de grens met Koedijk en
Oudorp, die liep over de Zuider-Rekerdijk naar de Zeswielen en van
daar langs de (Ooster) Wezenpolder naar de Friesepoort, aldus de
Huiswaard en de Wezenpolder omsluitend. Buiten de Friesepoort
en zuidelijk daarvan had Alkmaar nagenoeg geen gebied. In mijn
artikel Benoorden het Luttik Oudorp neem ik aannemelijk te
hebben gemaakt dat oudtijds de grens van Alkmaar langs de Rekere
en de oever van de Voormeer liep, ergo dat het gebied, dat
begrensd wordt door de Kooltuin ten westen en het Luttik Oudorp
ten zuiden, tot de jurisdictie van Oudorp heeft behoord. Dit
gebied, waarop het kasteel de Torenburg heeft gestaan, is in 1528
doorsneden ten behoeve van de stadswal en -gracht. Dit impliceert,
dat in alle geval het gedeelte binnen de stadsmuur in 1528 tot de
jurisdictie van Alkmaar behoorde. De vraag rijst, of wellicht in een
eerder stadium een gedeelte van het Oudorpse gebied aan Alkmaar
is gekomen. Gegeven het feit, dat vermoedelijk eerst na 1450 het
Torenburgse land als woongebied in gebruik is genomen, acht ik dit
niet waarschijnlijk. Hiertegen pleit ook, dat nog in 1549 het buiten
de stadswal gelegen gedeelte van Hoog-Torenburg Laag-Toren-
burg) onder de omslag en de schouw van Oudorp lag2 6
Het is alleszins duidelijk dat in de eerste helft van de 16e eeuw het
Oudorpse gebied nog nagenoeg aan de stad reikte, hetgeen Alkmaar
een doom in het oog was. Met Oudorp deden zich herhaaldelijk
geschillen voor, want in tegenstelling tot wat gebeurde aan de
Heilose kant zag de stad geen kans de tappers en andere nering
doenden verre te houden. Alkmaar moest integendeel gedogen dat
langs het Zeglis en tot vrijwel voor de Friesepoort de Oudorpers
hun waren uitventten, tot schade van de stedelijke accijnsen. Na
het ontzet van 1573, toen de stad bij de prins van Oranje een potje
kon breken, verzochten burgemeesteren de banne van Oudorp bij
die van de stad te mogen trekken en de goederen van de verbrande
Oudorper kerk met die van de kerk van Alkmaar te mogen
verenigen. Op 11 december 1573 werd dit toegestaan27). Oudorp
is dus al eens eerder geannexeerd geweest en inderdaad hebben de
kerkmeesters van de Grote Kerk in 1574 en 1575 de inkomsten van
de Oudorper kerk ontvangen. Zelfs lieten zij een kaartboek van de
zo fortuinlijk verkregen landerijen vervaardigen, maar, zo schreven
zij korte tijd later, de goederen waren „weder offhandich gemaect
429
