kapelkerk
steden", waarin hij ook blijk geeft p.a. Alkmaar te kennen, aan dat
het oudste hem bekende voorbeeld van kleine steen 21,5 x 9,5 x 5 cm
in 1528 ligt.
Het bekende standaardboek van J. Ilollestelle maar er is een enkele
die twijfels heeft - geeft als beginperiode aan van de bij de Kapelkerk
toegepaste baksteen eind 14e eeuw, maar vooral de 15e eeuw.
Het lijkt dus mogelijk dat Reder gelijk kan hebben, want in deze
spelen 30 a 40 jaar verschil geen rol.
Waarschijnlijk echter is het niet. De kans dat we met een zeer vroege
toepassing van deze baksteen te maken hebben, is te klein. In Alkmaar
en nabij Alkmaar waren een aantal steenbakkerijen. Het is bekend dat
een van de vroegst bekende steenleveranties dateert van 1496. Met
andere woorden, de stenen van de Kapelkerk bij een 14e eeuwse
bouwperiode zullen mogelijk van elders zijn gekomen. Helaas het
bewijs ook van het tegendeel is niet te leveren.
Nu is het altijd zeer gevaarlijk om aan de hand van een baksteenfor
maat een bouwperiode vast te stellen en vooral Noord Holland geldt
als een „verdacht" gebied. Dit kan alleen in samenhang met de
geschreven bronnen.
Een ander argument speelt eveneens een rol namelijk de bouwstijl.
Inderdaad zou de Kapelkerk voor wat zijn stijl betreft 14e eeuws
kunnen zijn, maarop grond van deze bouwstijl kan het ook 15e
eeuws of zelfs begin 16e eeuws zijn. Wie zal dit bepalen. Geen bewijs
dus.
De historische feiten, aangehaald door Reder zijn door Fasel weerlegd.
We blijven dus nog in het ongewisse. Het aardige nu is dat als Fasel
gelijk heeft de bouwkundige gegevens van Reder op zich mogelijk
blijven. Zijn theorie ofwel zijn konklusies zijn echter zwak.
Een westelijke ingang bv., zegt hij, vindt men in het algemeen niet in
de vroege Romaanse kerken, maar wel in de overgang van de
Romaanse naar de gotische stijl. Welnu, wat zegt dit voor de
Kapelkerk? Zelfs in de 14e eeuw was dit al algemeen ingeburgerd. Ik
begrijp zo'n opmerking dan ook niet.
Ten aanzien van de uitbreidingen van de Kapelkerk veronderstelt
Reder steeds dat in de zijgevel de ingang moet zijn geweest. Maar is dit
zo? De meest oostelijke ingang maakt zelfs de indruk dat die in de
18e eeuw, dus later is ingebroken.
Nee, overtuigend is het verhaal niet. Beschouwen we het verhaal van
Reder, dan komen we tot de konklusie dat het hier meer om een
persoonlijk inzicht gaat, maar dat mag natuurlijk, dan om een
wetenschappelijk gefundeerd verhaal.
Mijn persoonlijk inzicht en dat mag ik ook hebben: de bouwstijl en de
toegepaste materialen liggen meer in de richting van de heer Fasel een
laat 15e of vroeg 16e eeuws gebouw, waar verder de bouwkundige
270
