Men moest leven met elkaar
Het onderstaande is een verslag van een gesprek gehouden met Jaap Los in
Schermerhom. Jaap Los is geboren en getogen in Schermerhom. Hij werd in
1937 geboren, bezocht de openbare lagere school in Schermerhom, daarna de
Mulo in Middenbeemster en de Landbouwwinterschool in Alkmaar. Er volgden
nog een agrarische opleiding en een 3-jarige cursus voor zaakvoerder. Jaap
Los werkte eerst als chauffeur voor het bedrijf van zijn vader en grootvader, de
Leerhoeve met hoofdvestiging in Alphen aan den Rijn. Vanaf 1968 tot 1995
was hij vertegenwoordiger voor de Leerhoeve. In zijn 'VUT-tijd' verzorgde hij
vele jaren de activiteiten in de Grote Kerk: de exposities, presentaties,
ontvangsten en de toeristische evenementen. Het laatste samen met Truus
Rus.
In de tijd dat Jaap Los naar de lagere school ging, waren er in
Schermerhorn drie lagere scholen: de openbare, de katholieke en de
christelijke (gereformeerde). De laatste was toen gevestigd in wat nu het
Zwethuis heet, met de woning van het hoofd ernaast. 'Ja, we vochten wel 's
met elkaar, gewoon jongenswerk met een klein beetje geloofsachtergrond'.
Ook uit dit gesprek blijkt een verzuiling in Schermerhorn met een heel
realistische inslag.
Uit elkaar in school en kerk, maar daarna met elkaar
Heel duidelijk komt in het gesprek naar voren dat men in de kleine,
voornamelijk agrarische, gemeenschap op elkaar aangewezen was. Het
duidelijkste voorbeeld is de gang van zaken bij de instantie met een heel
centrale functie in het dorp, de Boerenleenbank. Acht mensen bepaalden het
beleid en het gezicht van de bank. Een bestuur van zeven mensen en een
kassier. Alle gezindten waren vertegenwoordigd! En bij de Tuinders
vereniging was ook duidelijk dat er bij het verdienen van het dagelijks brood
geen ruimte was voor geloofsverschillen.
Tekenend is ook dat de meeste verenigingen 'algemeen' waren. Het
geringe aantal inwoners speelde daarbij uiteraard een rol, maar het leverde
ook absoluut geen problemen op. Alleen de edele voetbalsport werd tot het
ontstaan van Sporting S gescheiden beoefend - de Mollen speelde op
zaterdag en DDO op zondag. Verder waren er twee toneelverenigingen,
Amicitia en Laetitia. Tot op de dag van vandaag. Een reden voor een
onderzoekje, of 'zo is het nou eenmaal ontstaan'? En de vrouwenorganisatie
was gesplitst in de Plattelandsvrouwen en het Katholieke Vrouwengilde.
Maar van veel verenigingen was er één: de korfbalvereniging, de grote
166
