Het bisschoppelijk mandement uit 1954
Jan Kaptein begon in zijn MULO-tijd een kritische houding te
ontwikkelen, en zijn eigen mening te vormen, ook over de eenzijdigheid van
de preken. Zoals Jan Kaptein het uitdrukte: 'dat sprak je niet uit'. De
dorpspolitiek wist hem, toen hij een jaar of twintig was, te boeien. Hij vond
de landelijke KVP vaak eenzijdig in de maatschappelijke opvattingen met
weinig practische sociale aandacht. Vanaf jeugdige leeftijd had hij op de
Buurtjes de gemakkelijkste en leukste contacten, daar voelde hij zich thuis.
Vanuit mijn jeugd had ik al gauw het besef: ik hoor bij het gewone dorpse
volk'.
Toen de kerk zich ging uitspreken over het stemmen op de KVP en met
verboden kwam voor deelname aan niet katholieke organisaties, was Jan
Kaptein het daar absoluut niet mee eens. Het mandement was voor hem een
duidelijk keerpunt. 'Ik heb het niet geaccepteerd. Ik heb dat ook thuis
gezegd. Mijn vader en moeder begrepen daar eigenlijk niks van. Ik vind het
heel duidelijk een moment waarop ik mijn eigen mening gevormd heb. 1954,
hoe oud was ik toen? Twintig, werd 't ook eigenlijk wel tijd vind je niet? Maar
bedenk wel, het was geen tijd waarin kritiek gehoord werd. Het was een tijd
van wederopbouw, van rust op het maatschappelijk front en zeker in onze
kringen'.
De PvdA kende zijn Nieuw Links beweging, hoe ging het in De Rijp bij
de KVP?
Jan werd later betrokken bij het plaatselijk bestuur van de KVP. Eerst
secretaris en later voorzitter. *We werden gevraagd door notaris Meddens.
Samen met de zoon van de wethouder van Graft, Siem Schokker en Jan
Tromp, zoon van wethouder Tromp in De Rijp. Met z'n drieën vormden we
gezamenlijk een duidelijke mening. We vonden toen de KVP-ers in de raad
ja-knikkers, be-amers van alle voorstellen'.
We zeiden: dat moet helemaal anders. We deden natuurlijk hartstikke
hard mee in het bestuur in het bevorderen van de KVP. We hebben toen
gezegd: die raadsleden die in de gemeenteraad zitten die bedanken wij en die
zetten we niet meer op de groslijst. Die stellen we niet meer herkiesbaar. Dat
was revolutie. We zochten nieuwe raadsleden en dat is ook gelukt'.
Na de raadsverkiezingen vormden ze het KVP-team, een overlegclub van
zo'n 10 a 12 mensen. Die besprak de agenda van de raad van te voren en de
raadsleden conformeerden zich aan hun mening. Later toen de KVP opging
in het CDA is Jan Kaptein eruit gegaan.
133
