Groenland in beeld
Deze bijzondere uitgave van Een Nieuwe Chronyke is gewijd aan
Groenland. Het Schermereiland en met name De Rijp heeft historische
tanden met Groenland. Ruim anderhalve eeuw lang, van 1645 tot 1798,
werden walvisvaarders vanuit De Rijp uitgereed. In het begin enkele
t entallen schepen per jaar, vooral naar Spitsbergen en omgeving. Dat aantal
i am geleidelijk aan af; aan het eind van" de achttiende eeuw ging het nog
i laar om een paar schepen. Het accent was toen allang verschoven naar
traat Davis, het water tussen Groenland en het Canadese vasteland. De
j cheepsbemanning nam van zijn verre tochten souvenirs mee. De ruim twee
eeuwen oude Groenlandse kajak in Museum In 't Houten Huis is zo'n
souvenir.
Wij waren gewend om bij de walvisvaart vooral te kijken naar de rol van
Hollandse reders, de avonturen en ontberingen van de bemanningsleden en
ce bijdrage aan de vaderlandse economie. De daarvan overgebleven
cbjecten, zoals de scheepsjournaals waarin de Rijper walvisvaarder Fedde
J nsz Visser verslag doet van reizen naar het gebied tussen Spitsbergen en
C roenland, worden in ons museum gekoesterd. Een transcriptie van Vissers
j urnaals door Cees Mol leidde tot het artikel van prof. Louwrens Hacquebord
i i deze Chronyke, waarin deze ingaat op de verschillende aspecten en het
1: fiang van deze journaals.
Vissers zakelijk geschreven journalen stammen uit de eeuw waarin de
i itensieve kennismaking tussen enkele Europese landen en de Groenlandse
I ïuit vorm kreeg. Nu, een paar eeuwen later, weten we wat die kennismaking
e i confrontaties Groenland hebben opgeleverd. Een uitgestorven walvis
soort, staatkundige inlijving bij Europa, militaire inlijving bij de Verenigde
Staten, ingrijpende veranderingen in het leven van de oorspronkelijke
1 awoners.
Ab Geelhoed, medewerker van de firma Schokbeton, verbleef in de jaren
1954 en 1957 lange perioden op Groenland. De tentoonstelling Groenland in
t eeld laat foto's, tekeningen en aquarellen zien die hij daar in die tijd maakte.
De vorige eeuw kenmerkt zich ook door een uitgesproken Nederlandse
belangstelling voor de (Groenlandse) Inuit en hun materiële cultuur. Naast
Tinbergen en Nooter dient daarbij ook Hans van Berkel genoemd te worden,
die in de afgelopen drie decennia een bijzondere collectie kunst, kunst
nijverheid, sier- en gebruiksvoorwerpen van Groenlandse en Noord-
Amerikaanse Inuit bijeen wist te brengen.
Het bestuur van Museum In 't Houten Huis is zeer verheugd om de
Groenlandse objecten uit de verzameling van Hans van Berkel samen met de
51
