'eranderinger
)or de Denen
brachten ook
mee. En toch
>orwerpen die
st-Groenland
begin van de
eranisme. De
een handels
>p zeehonder
denhuiden en
en, textiel en
jericht om te
buitenlands
lemende mat
c, onderwijs,
onafhankelij
itieke partijen
een stad va i
i buitenlands
idse economi
Ldustrieën, di
1985 na ee i
taan voor me t
t van Alaska
kan worden
i, van het
m en
regen en
:door
;n, terwijl zij
verdwenen
misbruiken,
t Sila gezien,
lig ver weg."
name de lokale gemeenschappen zijn nog steeds jacht en visserij. Industriële
visserij werd ontwikkeld aan de westkust: Groenlandse garnalen vormen een
belangrijk exportproduct. Bij de visvangst, bijvoorbeeld van kabeljauw, heeft
de temperatuur van het zeewater grote invloed op de opbrengst. In het
zuiden houdt men schapen en rendieren. De mijnbouw (winning van lood,
zink en uranium) stopte aan het einde van de jaren 1990; de kosten van
:xploitatie onder arctische omstandigheden bleken te hoog. Ook oliewinning
:al alleen rendabel zijn bij een veel hogere olieprijs. De Groenlandse regering
oekt thans naar nieuwe inkomstenbronnen; daarbij mikt men vooral op
oerisme. Veel vervoer gaat nu per vliegtuig, helikopter en veerboot.
Gedigitaliseerde telecommunicatie heeft zich snel ontwikkeld. Radio, tele
visie en internet zorgen dat Groenland geen geïsoleerde plaats meer inneemt.
Groenlandse kunst en gebruiksvoorwerpen
Kunst bestond vroeger niet in Groenland. Kunst is een Europees-
jnerikaanse uitvinding en dan doelen we, in de volksmond, op voorwerpen
ie geen gebruiksdoel hebben maar alleen bedoeld zijn om naar te kijken,
ïet Nederlandse woord kunst hangt nauw samen met vaardigheid, kunnen,
en tweede betekenis is 'werken van schoonheid'. Men kan het begrip nader
pecificeren in bijvoorbeeld dichtkunst, bouwkunst, beeldende kunst,
aoderne kunst. Ook in het Groenland van nu zijn deze kunstvormen te
inden. Hoewel minder bekend in Nederland, telt Groenland moderne
unstenaars van niveau, zoals Aka Hoegh, Jens Rosing, Anne-Birte Hoven,
tans Lynge, Jesse Kleeman en Silis, die zich toeleggen op schilder- en
seldhouwkunst.
In het Groenland van de negentiende eeuw kwam het maken van
childerijen of andere voorwerpen alleen om naar te kijken niet voor.
iroenlanders vervaardigden wel kunstige objecten maar dit waren mooi
smaakte gebruiksvoorwerpen. Ze vallen eerder in de westerse categorie van
sbruikskunst of kunstnijverheid en zijn te vinden in volkenkundige musea,
iet in kunstmusea. Onder deze voorwerpen zijn echter verrassende en
esthetisch bijzondere objecten te vinden. Zulke voorwerpen zijn ook
anwezig in de Groenland-collectie van Hans van Berkel.
Over welke voorwerpen hebben wij het dan? Over gewone
gebruiksvoorwerpen zoals harpoenen en harpoenpunten voor de jacht,
vrouwenmessen voor het huishouden, stenen traanlampen en kookpotten,
droogrekken, schraapplanken, naainaalden, kinderspeelgoed zoals poppen,
en mondboren (een in de mond vastgezette boor die met een boog of leren
riem met de handen wordt aangedreven). Vaardig gemaakte voorwerpen die
67
