De najaarsexcursie naar Schokland en Kampen.
-
Op 25 september vond begunstigd door redelijk weer- het begon pas op de
terugweg in de bus te regenen- de jaarlijkse najaarsexcursie plaats. Acht
een vijftig personen hebben zoals altijd genoten van het gezellig samenzijn bi;
koffie en lunch en van de leerzame bezoeken aan Schokland en Kampen. Hier
onder een verslag van deze dag aangevuld met een korte samenvatting van de
geschiedenis van Schokland en Kampen.
Luisterend naar het vertrouwde commentaar van chauffeur Ruud werd de
weg naar de eerste stop, Schokland, afgelegd. Na het nuttigen van de koffie
werd, onder leiding van een deskundige gids, een wandeling over het
voormalige eiland gemaakt waarna er gelegenheid was om het museum te
bekijken.
Schokland; van land tot eiland en van eiland tot land
In de prehistorische tijden vormde het latere noordoostelijke Zuiderzee
bekken één geheel met het vasteland van Overijssel en Friesland. De oudste
bewoningssporen in het gebied van Schokland dateren uit de Jonge Steentijd
(4500-1550 v. Chr.). Vanaf het begin van de jaartelling zijn geen sporen van
bewoning meer gevonden. Urk en Schokland waren toen deel gaan uitmaken
van een omvangrijk deltagebied, dat een groot deel van West- en Noord-
Nederland besloeg. De Romeinse geschiedschrijver Plinius beschreef schaar
se bewoning op kunstmatig opgeworpen hoogten en vermeldde verder drij
vende eilandjes met bomen erop. Schokland was toen onderdeel van een
groot gebied dat zich naar het westen uitstrekte, waartoe ook Urk behoorde.
Langs de oostzijde van het (ei)land was toen al water.
Tussen 300 en 800 n. Chr. vond in het latere oostelijke Zuiderzeegebied
veel landafslag plaats. In het veengebied ter plaatse werd toen een kleidek
afgezet. Waarschijnlijk heeft de invloed van de ontginningsactiviteiten van
kloosters ertoe geleid dat vanaf de negende en tiende eeuw gronden in ge
bruik werden genomen voor landbouw en veeteelt. In die tijd ontstonden een
aantal kleine vestigingen, gelegen in een soort kwelderlandschap dat omge
ven en herhaaldelijk overspoeld werd door het toen nog zoete water van het
Almere, het waterbekken waaruit later in de late middeleeuwen de Zuiderzee
ontstond. Door de werking van het Almere werd Schokland een zelfstandig
eiland. Met name bij de stormvloed van 1170 werd een groot deel van het
land tussen Vollenhove en Schokland weggeslagen en ook die van 1375 had
ernstige gevolgen voor Schokland. Ook later waren er vaak klachten over de
toenemende invloed van de steeds hoger wordende stormvloeden. In 1507
162
moest
gedwo
vond
uitwer
vallen
afslag
sporen
Le af sic
Op
iddel
den. Di
c nstar
eeuw v
In c
1; nd n<
nieuw
1 ndim
ti ende
ken me
vi >nd pi
waar h
bodem
vi nlaaj
vc enpa
rr.ing te
diikjes
werden
weer
weekdii
