Tabel 1
Provincie
Conische
grondzeilers
Conische
stellingmolens
Achtkante
stellingmolens
Noord-Holland
2
1
29
Zuid-Holland
51
46
14
Zeeland
17
38
1
Utrecht
1
10
5
Friesland
-
-
27
Groningen
-
4
45
Drenthe
-
-
26
Overijssel
2
3
31
Gelderland
12
22
27
Noord-Brabant
3
24
5
Limburg
-
1
1
Totaal
88
149
211
De huidige bestaande conische molens zijn niet ouder dan achttiende-
eeuws en ze zijn alle van steen. Men meent dan ook dat ook dit type is voort
gekomen uit de stenen torenmolen. Nergens in de literatuur ben ik zelfs
maar de suggestie tegengekomen, dat er ook conisch gevormde molens
zijn geweest die niet van steen waren. Opvallend maar wel consistent met de
molen-literatuur is dat er ook geen conische molens van hout en riet meei
zijn overgebleven, terwijl toch alle gerestaureerde achtkante molens uit da'
materiaal zijn opgetrokken. Nu is op het schilderij van Van der Poel niet dui
delijk te zien van welk materiaal de Rijper molens zijn gebouwd. Toch lijker
De Rijper molens mij eerder van hout met rietbedekking dan van steen te zijr
gemaakt. Dit vermoeden is in eerste instantie gebaseerd op: (a) de relatie
hoge kosten van een stenen type voor een aan de conjunctuur onderhevige
industrie-molen (in tegenstelling tot koren- en poldermolens); en (b) op he
gegeven dat de ondergrond waarop ze stonden te zacht moet zijn geweest
Maar mijn vermoeden wordt mijns inziens bevestigd door (c) een ander schil
derij van de grote brand van De Rijp, namelijk een houten paneel van Savery
Van der Poel heeft zijn schilderij gebaseerd op dit schilderstuk. Hierop staa
duidelijk het houten skelet van een uitgebrande hennepmolen afgebeeld, du
van steen kan hij niet zijn geweest. Ontdekken we hier niet een variant o
misschien zelfs een overgangsvorm van de conische stenen molens
waarvan de molenliteratuur - voor zover mij bekend - tot nog toe geen
gewag heeft gemaakt?
200 Museum
