Een paar herinneringen aan Pieter Wiedijk van tijdgenoten
In Tijd en Taak van 8 oktober 1938 publiceerde Henriëtte Roland Holst
een uitvoerige necrologie van de op 24 september overleden Wiedijk. Een
paar stukjes daaruit:
Op 24 september stierf in een Amsterdams ziekenhuis een van de origi
neelste geesten, van de beste kenners van het marxisme en van de fijnste
stylisten der socialistische generatie, waartoe ook ik behoor. Maar daar
staat tegenover, dat hij allerminst vergeten is onder het jongere geslacht van
socialisten; althans sommige van de jongeren, en niet de de minsten stellen
zijn vlijmscherpe, geestige en doorwrochte studies over economie, politiek en
literatuur op hoge prijs. Wiedijk was in de grond een sociabel mens met
een behoefte aan menselijke omgang, aan gezelligheid en vrolijkheid. Wat een
1 'imige, montere reisgenoot bleek hij, toen mijn man en ik eens half toevallig,
1i Zwitserland enig dagen met hem samen waren! Ik hoor zijn muzikale stem
i og jodelen tussen de bergen, alsof hij in Wallis en niet in Noord-Holland ge-
toren en getogen was. Een trouw vriend in alle omstandigheden, liet zich niet
scheiden van de oude vrienden, door verschil van levensbeschouwing, zoals dit
r a de wereldoorlog ook tussen de marxisten ontstond. En zijn diep-menselijke
aard kwam telkens uit in de laatste moeilijke jaren van zijn leven, toen hij zich
zo echt dankbaar toonde voor elk bewijs van hartelijkheid, voor de geringste
a tentie. Zijn leven is ook zó goed en sterk geweest.
Dirk Struik (marxist en vermaard wiskundige, hij gaf in 1917 ook nog les
aan de HBS in Alkmaar) schreef in 'Mijn socialistiese jaren in
f ederland' (Jaarboek voor de geschiedenis van socialisme en arbeidersbewe-
g ng in Nederland, 1977):
De SPD en haar bondgenoten eisten demobilisatie (Eerste Wereldoorlog,
D M.). Ik heb me vaak afgevraagd of deze eis realisties was. Men kon redeneren
dat Nederland door de mobilisatie de gruwelen van de oorlog bespaard bleef.
Ir de partij werd deze positie verdedigd door Pieter Wiedijk, de Amsterdamse
apotheker, als Saks de schrijver van geestige en scherpzinnige, maar wel erg
lange opstellen over politiek en cultuur. De beste zijn door Brusse uitgegeven
en ik lees ze nog altijd met genoegen j. Saks oogstte weinig bijval en trok
zich terug in datzelfde woud dat mevrouw Holst aan het verlaten was en van
waaruit hij als een Robin Hood zijn scherpe, maar nooit giftige pijlen afschoot
op vriend en vijand, en meesterlijke stukken schreef over Multatuli en Quack.
Dick Mantel
Bulletin
189
