baarden n kunnen bek van de iek dan het ren in open i is gepres- r bekwame an een wal- n, toen hun en eeuwen- kust van de in helemaal ak langs de arritz wordt iuw was de op werk op van de 17e 121 onder landse wal tussen de ;rden onge Museum veer 15 meter lang en konden een gewicht bereiken van 42 ton. De speklaag was wel 65 cm dik en de vis had de langste baleinen van alle bekende soor ten, soms ruim 4 meter lang. De baleinen of baarden bestaan uit een hoornachtig materiaal en bevatten keratine, een zelfde stof die in menselijke nagels, visschubben en hoorns voorkomt. Ze zijn zeer buigzaam, glad en hard, en per vis stonden er wel 500 tot 700 in 2 rijen in het verhemelte. Aan de binnenkant zijn ze voorzien van een harige franje. Walvissen scheppen tonnen water in hun grote mondholte, sluiten de enorme lippen en drukken met hun gigantische tong het water via de baarden naar buiten. Het voedsel bestaande uit kleine schaaldiertjes, krill genaamd, blijft in de harige franje hangen en de de walvis strijkt die er met z'n tong af en werkt de oogst naar binnen. Per keer vegen ze zo een paar pond krill naar binnen. Per dag kan een walvis wel 2000 kg van dit voedsel verzamelen. Een Groenlandse walvis kon ongeveer 300 vaten traan leveren, die onder meer zeer in trek was als brandstof voor lampen, als smeermiddel voor de lijnbanen, als medicijn, voor de zeepfabricage, als hulpstof voor de leerberei- ding en verwerking, in de textielnijverheid en de verf- en teervervaardiging. Per walvis werd ongeveer 1600 kg balein gekapt. De kleverige bedekking Een baardstuk te zien in het museum. Bulletin 145

Tijdschriften Regionaal Archief Alkmaar

Een Nieuwe Chronyke van het Schermereiland - Graft-de Rijp en Schermer | 2004 | | pagina 45