Cees Vis, de hoofdman van de gidsen en bestuurslid van de Historische
Vereniging Alkmaar, leidde ons hoogstpersoonlijk rond en begon zijn verhaal
bij de Schermerpoort. Deze poort zal door menig voorvader zijn gepasseerd
voor een bezoek aan Alkmaar om wat voor reden dan ook. De poort is er nog
en wordt in goede staat gehouden maar biedt geen echte toegang meer
tot Alkmaar. Het deel van Alkmaar waar de poort op staat werd door het gra
ven van het Noord-Hollands Kanaal in 1824 afgesneden van de stad. Op spe
ciaal verzoek van het toenmalige bestuur van Alkmaar kwam er voor veel
geld de zoveelste slinger in het kanaal ten dienste van de negotie. Hiermee
ontstond de in de volksmond genoemde "Nieuwe Bierkaai' doordat bier
brouwers hier een nieuw bestaan probeerden op te bouwen. Maar later werd
het "Het Rooie Dorp' genoemd, niet alleen vanwege de rode dakpannen,
maar ook vanwege de PvdA en CPN sympathieën in deze volksbuurt. We lie
pen een rondje op het Schermereiland, wat in 1607 werd drooggelegd, waar
we nu niet alleen de kaalslag van 150 woningen was te zien maar ook een
van de fraaiste huizen op het Schermereiland. Heiligland 7 was een oude sla
gerij met klokgevel en een authentieke winkelpui met luifel. Het pand is re
cent goed gerestaureerd en nu in gebruik als centrum voor oude muziek.
Speciaal voor ons was een veerdienst geregeld over het Noord-Hollands
Kanaal en konden we onze weg vervolgen langs Luttik Oudorp een van de
oudste grachten van Alkmaar. Naast enkele moderne architectuurpogingen
waren nog enkele banden met het verleden terug te zien zoals het hoge pak
huis De Korenschoof op nr. 81. Het pand heeft een gebruikelijke tuitgevel en
karakteristieke dubbele laaddeuren en kleine boogvenstertjes. Bij de laatste
brug hielden we halt voor het fraaie uitzicht op De Waag, enigszins hinderlijk
verblind door de koperen ploert. Vanaf deze brug keerden we ons naar de
Appelsteeg waar rechts Het huis met de kogelstaat dat zijn naam dankt
aan het feit dat tijdens het Spaanse beleg van 1573 een kanonskogel insloeg.
Aan de andere zijde van de Appelsteeg staat op de hoek een mooi neorenais-
sance pand met een strenge afronding op de hoek, zelfs doorgevoerd tot het
vensterglas. Gevelstenen vertellen iets over het gebouw uit 1609 wat ervoor
gesloopt is. Via de Appelsteeg kwamen we op het Fnidsen wat destijds door
liep tot op het Schermereiland en wat oorspronkelijk het 'Veneetse' genoemd
werd vanwege de belangrijke vroegere handelscontacten met Venetië. Naast
een oude winkel van Albert Heijn, ook hier voormalige pakhuizen welke om
gebouwd zijn tot appartementen. Verrassend was de koffiestop in de Remon
strantse schuilkerk. Het gebouw werd in 1658 gebouwd op resten van een
houten gorterij. De poort tot de kerk bevindt zich tussen twee klokgevelhuis-
jes uit 1728 en leidt naar een binnentuin van de kerk. De kerk heeft een hou
ten tongewelf en aan drie zijden houten galerijen. Het interieur bestaat uit
108
