De laatste preek in de oude kerk was niet door Van der Hammen ge
houden maar, zoals Van der Hammen vermeldt, door 'een mijner geliefde na
buren, de Wei-Eerwaarde Heer van Berkhout, Predikant te Schermerhom'. Van
der Hammen zegt in zijn preek dat hij toen ziek was: 'het behaagde de Heere,
die tot alle bedroevingen wijse en heilige redenen heeft, mij door een sware
ziekte aan mijn legerstede vast te binden'. Na vele 'slapelose nagten', angstig
'berooft te worden van 't overige mijner jaren' genas Van der Hammen, 'dog
zoo dat eene gevaarlijke borst-quaal mij bijbleef. Maar 'hoe wonder was ook
in deese mij de weg van Gods voorzienigheid, die 't zoo bestierde dat ik door
een sware val ogenblikkelijk van mijne borst-quaal verlost en mijn dije-been
gebroken wierd... Van dat ogenblik wierd ik gezond en genas in de d'armen
van Gods voorzienigheid'.
Van der Hammen moet niets van 'Paapsche-kermis feesten en St. Nikolaas
avonden' hebben en laat daarover een duidelijke oproep klinken: 'en worden
heden-daags stigtingen van deesen aerd op jaarlijksche soo genaemde Ker
missen seer ontheiligt, laat zulks noyt meer van u geschieden of van uwe
Kinderen. En hebt geen de minste gemeinschap met zulke onvrugtbare wer
ken der duisternisse, want de steenen van dit huis, deesen Predikstoel sou
tegen u getuigen in dien ontzaggelijke dag! En daarom Mijne Gemeinte die
soo geern Paapsche Kermisfeesten en St. Nikolaas avonden houd en dat ook
uwe Kinderen leert, doet dat bose nu uit 't midden van u weg en dat bidden
wij in Jesu naem op deesen plegtigen dag niet alleen van u, maar ook van
onse Overigheid'.
Aan het eind van zijn rede bedankt Van der Hammen alles en iedereen en
zijn laatste woorden zijn: 'eindelijk geve ik U met uitbreidinge mijns harten en
handen dien zegen, waar mede Salomo Israël zegende, bij de plegtige inwij-
dinge des tempels. De Heere onse God zij met ons, gelijk als hij geweest is met
onse Vaderen. Hij verlate ons niet, hij begeve ons niet. AMEN.
Dick Mantel
Verantwoording van de afbeeldingen:
Het eerste kaartje is een stukje van de reconstructiekaart van Beekman,
'Holland's Noorderkwartier in 1300'.
De foto's van het interieur van de kerk van Grootschermer zijn, met toe
stemming van de Stichting tot Behoud en Exploitatie van de Dorpskerk, ge
nomen door de auteur van dit artikel.
138
