Vastgesteld werd voorts dat op "De Prut" al in de 12e eeuw bewoning
heeft plaats gehad. Een paar kogelpotten, gevonden door Peter Eggers en nu
in het Rijper museum aanwezig, wezen daarop, benevens vondsten van
Pingsdorf- en Paffrath-scherven.
Dit alles was het begin van een veldonderzoek wat naderhand kon wor
den uitgevoerd door het RAAP in de jaren 1985-1987, onder leiding van de
archeoloog drs. R.R.Datema.
Van De Prut tot De Havik
Dat onderzoek heeft zich uitgestrekt van "De Prut" tot aan de molen "De
Havik" ten noorden van Grootschermer. Praktisch dus langs de hele Gouw en
wel aan weerszijden. Dat leverde verrassende vondsten op. Op tal van ko-
peinden van de eilandjes langs de Gouw werden huisplaatsen letterlijk ont
dekt, toen er zoeksleuven werden gegraven en vervolgens de toplaag werd
verwijderd. Er werden uiteindelijk 29 plaatsen ontdekt, onderzocht en in
kaart gebracht waar middeleeuwse woningen hebben gestaan. Er was er één
bij met de kennelijke sporen van een smidse. Aldus was men op het spoor
gekomen van een dorp wat omstreeks 1200 aan de Gouw was gesitueerd.
Wellicht was dit het verdwenen dorp Schermer, op het Schermereiland.
Behalve de 29 huisplaatsen waren er ruim 600 vindplaatsen van scherven,
waarvan verreweg de meeste (72%) afkomstig van inheems aardewerk, zoals
de kogelpotten.
In zijn uitvoerige rapportage veronderstelt drs. Datema dat de komst van
de bewoners in dit verdwenen dorp Schermer te maken had met migratie
door overbevolking van de geestgronden (Kennemerland) in de tweede helft
van de 10e eeuw.
Een ander vermoeden is dat deze eerste bewoners zich als gevolg van kli
maatverandering terugtrokken en later, toen de omstandigheden zich weer
verbeterden, opvolgers kregen uit de omgeving van Heiloo, Limmen en Aker
sloot alsmede uit West-Friesland, in de 12e en 13e eeuw. Daarop wijzen,
voor wat het tijdperk betreft, de gevonden scherven van het inheemse aarde
werk.
De bewoners waren boeren, die hun nederzettingen bouwden op de stro
ken land die zij in dit veenlandschap zelf hadden ontgonnen door er sloten te
graven voor de ontwatering Op hun gronden bedreven ze veeteelt zowel als
akkerbouw.
Verbranden zonder vuur
Deze bedrijfsvoering en dan met name het "akkeren" versnelt de oxidatie
van de (veen)grond. Door de aanraking van zuurstof verandert het bovenste
123
