Knokploeg De Rijp
Inleiding
Bij het uitwerken van het inrichtingsplan voor het nieuwe museum aan de
Tuingracht kwam het idee op om daarin ook enige aandacht te schenken aan
het Schermereiland in de Tweede Wereldoorlog. Daartoe moesten we eerst
op zoek naar objecten, want in het museum was maar heel weinig uit die pe
riode te vinden. Er waren wel losse verhalen uit de oorlog, over de inundatie,
het verzet, de plaquette aan de toren van de Grote Kerk, de uit die toren weg
gehaalde en miraculeus weer teruggekeerde klokken, de distributie, nood-
kachels, bonkaarten en nog veel meer.
Ik had gehoord dat de voormalige Dillenburg een rol had gespeeld bij het
verzet en een gerucht opgevangen over het liquideren van twee collabora
teurs. De in De Rijp actieve knokploeg -KP De Rijp- zou daarin een groot en
actief aandeel hebben gehad. Ik benaderde de heer Jo Bommer, oud-lid van
KP De Rijp. Hij wilde er liever niet meer over praten omdat het van alles en
nog wat omhoog zou halen. Hij gaf mij het telefoonnummer van de heer
Kees Huijsman -'die is waarschijnlijk wel bereid om erover te praten'- die een
tijdlang de leiding van de verzetsgroep had en getrouwd was met een dochter
van de toenmalige bewoner van de Dillenburg.
Kees Huijsman bleek bereid om over KP De Rijp te spreken maar merkte
op dat er nog nabestaanden leven van de personen die toen geëlimineerd
zijn. Die zullen het niet prettig vinden om weer met het verhaal geconfron
teerd te worden en de toedracht te horen. Zelf werd hij na de oorlog nog be
dreigd door een zoon van een der ter dood gebrachten, voor hem reden om
nog jarenlang een pistool bij zich te dragen. Hij betreurde het dat de rol van
zijn verzetsgroep en datgene wat zich op de Dillenburg heeft afgespeeld,
nooit meer dan fragmentarisch op papier werd gezet. Tot op heden bleef het
bij op zich waardevolle stukken, onder meer in de tijdschriften Een nieuwe
Chronyke en Opmaat. In een door Toon Mulder geschreven hoofdstuk over
de Noord-Hollandse knokploegen in het meer dan 1300 pagina's tellende
landelijke gedenkboek Het grote Gebod worden drie bladzijden besteed aan
de KP Waterland. De ploeg in De Rijp wordt daarbij niet apart genoemd. Wel
zijn fotootjes van Lau Beumer en Willem Woestenburg opgenomen. Daaron
der worden in vier regels de gebeurtenissen op 6 februari 1945 samengevat
en wordt vermeld dat beiden behoorden tot de KP Purmerend Waterland.
Het hier volgende verhaal is het resultaat van twee uitvoerige en zeer
open gesprekken met de heer Huijsman, aangevuld met opmerkingen van
enkele andere direct betrokkenen: de heren Jo Bommer en Gerrit Roelofsen
en mevr. Riek Blokdijk-Schrama.
