Andere loodproducten
Andere toepassingen van lood was natuurlijk het eerder genoemde rond-
lood of pijpen, glas in lood strips en waren de gegoten tegengewichten voor
de schuiframen, maar er werden ook beelden van gegoten. Tussen 1789 en
1807 is de beeldengroep vervaardigd van het Paviljoen Welgelegen (thans
Provinciehuis) te Haarlem, welke in 1987 nog is gerestaureerd. Het eerder be
schreven basisch loodcarbonaat of loodwit werd tot voor kort nog in verf ge
bruikt. Er bestond loodwit als witte verf en loodmenie als rode verf en deze
bleken, net als hun oorsprong, zeer duurzaam. De witte loodwitverven wer
den als grondwerk voor zicht schilderwerk gebruikt. In Frankrijk wordt het
nog steeds als muurverf gebruikt. Maar daar worden ook eisen gesteld aan
het loodgehalte omdat kinderen kennelijk de afbladderende (giftige) verf in de
mond nemen omdat het zoet blijkt te zijn en derhalve loodvergiftigingen ver
oorzaken. De rode loodmenie, werd meestal gebruikt ter bescherming van
houten en ijzeren onderdelen welke in metselwerken of uit het zicht werden
opgenomen. Soms ging men zover dat men de houten balkkoppen of gesme
de ankers in het lood zette om vooral te voorkomen dat ze in de vaak natte
éénsteensmuren vroegtijdig zouden verrotten of verroesten.
Tenslotte
De laatste jaren is er zogenaamd ribbellood op de markt dat inspeelt op
vragen en problemen uit de samenleving. Het is dun (l,32mm) waardoor
minder milieubelastend en geribbeld zodat het gemakkelijk gerekt en ge
vormd kan worden. Door de ribbel bezit het evengoed voldoende stijfheid
en past het bij de overlappen in elkaar.
Al met al blijft lood een boeiend materiaal dat tal van toepassingen heeft
gekend en waarschijnlijk nog een hele poos noodgedwongen als gewichtige
bouwpartner moet worden toegepast totdat een goede vervanger is gevon
den.
Fred Floek, mei 2001
Literatuur:
Restauratie Vademecum, bijdrage 06, 1987
M. Stokroos, Lood in Nederland, 1988
Bladlood in de bouw, informatieblad S.I.B.L., 1986, 1989
Dr. Ing. H. Janse, Informatieblad Nefem, 1991, Van Aak tot Zwei, 1998
P.P. Steijn, Meestertekens op het dak, 1995
M. Diderot en M. d'Alembert, Encyclopédie ou dictionnaire raisonné de sciences, des arts et
des métiers, 1778
L. Ploos van Amstel jr., Bouwstoffen, 1963
R.C. Hekker, Oude dakbedekkingen, 1949
R. Jellema, Bouwkunde, 1960
Dr. E.J. Haslinghuis, Bouwkundige termen, 1986
Cobouw, nummers 43 en 86, resp. maart en mei 2001
62
