houten kisten die met lood waren bekleed. Maar ook gebruikten zij al lood
op daken en laatst genoemden hadden al loden pijpen voor hun drinkwa
tersystemen. Maar zoals reeds gezegd, lood is giftig. Regenwater is kool
zuurhoudend en wanneer lood door regen wordt bevochtigd ontstaat een
basisch laagje loodcarbonaat, het zogenaamde loodwit en dat is zeer giftig;
0,1 miljoenste deel lood in het drinkwater is al zeer schadelijk. En men be
weert dat het vreemde gedrag van keizer Nero op het eind van zijn leven te
wijten was aan een loodvergiftiging. Maar wat wil je, als er toen al munten,
vaatwerk, beelden en zelfs speelgoed uit lood werden vervaardigd. Zelfs ons
woord "potlood" is er van afgeleid, we schreven eertijds met lood. Ook in
onze Westerse beschaving zijn heel lang loden buizen voor het vervoer van
drinkwater gebruikt. Men wist op den duur dat het niet gezond was want al
sinds het begin van de 19e eeuw waren er loden pijpen te krijgen met een
hardere binnenvoering van tin (compositiepijpen) om inwendige aantasting
tegen te gaan. De eerste Amsterdamse duinwaterleiding kwam in 1854 in
bedrijf. Omdat we over hard water beschikten konden loden buizen zo lang
worden gebruikt want in zuurstofhoudend zacht water zou lood weldra zijn
opgelost. De loden waterleidingen zijn verdrongen door koperen buis ter
wijl de afvoeren van wastafels en baden nog lange tijd in hardlood werden
uitgevoerd (hardlood was een loodlegering waaraan 5 tot 10% antimoon
was toegevoegd en werd mede gebruikt voor drukletters en orgelpijpen).
n v.
jsj riomhciLCy,
Tekening van de uitvloeitafel voor het gieten van de loodbladen uit een Franse
encyclopedie (1772)
52
