Tegelijk met deze inval zou de erfprins met enige honderden Hollandse
uitgewekenen en 3000 Pruisen Twente en de Achterhoek binnentrekken.
Ook hier werd stellig gerekend op een spontane volksopstand in de Franse
vazalstaat, de Bataafse Republiek.
Acht weken oorlog
Russische en Engelse vlootbewegingen waren voor het Bataafse bestuur
signalen die er op wezen dat een inval op handen zou kunnen zijn. De plek
was voorlopig nog onduidelijk, maar men maakte zich toch op voor de ver
dediging.
Een Bataafse divisie onder leiding van generaal Daendels kreeg het
Noorderkwartier van Holland onder zijn toezicht. Het opperbevel werd opge
dragen aan de Franse generaal Brune, die 17000 man Franse troepen in het
zuiden van 't land in gereedheid hield.
Op 27 augustus was het zover. Om 3 uur in de morgen landde de Engelse
voorhoede tussen Callantsoog en Huisduinen. Daendels zag in dat
Den Helder niet te verdedigen was en trok zich terug richting Bergen om
daar de Franse versterkingen af te wachten. De plek van de landing was
goed gekozen. Den Helder was spoedig in Engelse handen, zodat Russische
en Engelse versterkingen zonder gevaar konden worden ontscheept. York
kreeg tenslotte de beschikking over meer dan 30.000 man, infanterie,
artillerie, cavalerie.De bemanning van de Bataafse vloot was grotendeels
oranjegezind en verzette zich nauwelijks. De vloot viel daarom heel gemak
kelijk in geallieerde handen. De erfprins had in het oosten enkele steden
veroverd, Winterswijk, Groenlo, Enschede, maar toen de nationale gardes
van Arnhem en Utrecht verschenen liep de aanval dood.
Ook een volksbeweging bleef uit. Misschien hadden ze oranje strikjes op
zak, maar wensten ze eerst de kat uit de boom te kijken. De prins verhuisde
nu naar het westelijk front, waar de invasielegers meer succes leken te oog
sten. Op 2 september vestigde Brune zijn hoofdkwartier in Alkmaar. De eer
ste tegenaanval bij Zijpe mislukte.
Na de komst van de Russen werd een aanval op Bergen ondernomen,
maar wegens zware verliezen en gebrekkige samenwerking betrokken alle
toepen tenslotte hun oude stellingen. Op 2 oktober brandde een nieuwe
actie los. Bergen en Alkmaar kwamen in Engelse handen, waar York en ook
de erfprins zich vestigden. Prinsgezinde burgers haalden de vrijheidsboom
voor het stadhuis weg en verbrandden die op de paardenmarkt. Er werden
noodhospitalen ingericht en door de geallieerden werd van alles gevorderd,
paarden en wagens, voedsel en drank.
Intussen ging de strijd in de duinen in alle hevigheid door. Brune had
126
