Resten van verbrand hout en sporen van oude verdwenen constructies
uit de tijd van vóór de brand hebben we aangetroffen bij de restauratie. De
brandresten bevonden zich in het metselwerk ter hoogte van de goot aan de
zuidkant, bij het dakvlakje dat aansluit op de huidige toren.
Ook tijdens die restauratie werd de kerk aan de binnenzijde geheel ont-
pleisterd. Hierdoor kwamen aanhelingen in het zicht in het metselwerk tus
sen alle ramen, waaruit bleek dat hier houten stijlen ingemetseld hadden
gezeten. Het ondereind van deze stijlen rustte op zandstenen kraagstenen,
die na de brand glad bij het metselwerk werden afgekapt..
In de gemetselde boog tussen zuidgevel en de zuidkolom onder de hui
dige toren werd in het metselwerk een afdruk aangetroffen van een stijl met
trekbalk, verbonden door een korbeel. Deze constructie is daar ter plaatse
tijdens de herstelwerkzaamheden na de brand (1654) nog aanwezig ge
weest. Het toen aangebrachte metselwerk werd aan alle zijden stijf tegen dit
houtwerk gemetseld. Op de plaatsen waar geen hout zat kreeg het metsel
werk baarden en waar wel hout zat, ontstond vanzelf een min of meer glad
afgewerkt stuk muur.
Op die bewuste trekbalk heeft de toren deels gesteund hebben. Zoals ik
boven al opmerkte is die sierlijke toren ongetwijfeld van hout geweest, want
een gemetselde toren had nooit op een trekbalk kunnen steunen. Mede
doordat de toren veel slanker was, oogt hij een stuk hoger dan de huidige
toren.
De herbouw is voortvarend ter hand genomen en gezien de rijkdom van
het toenmalige dorp heeft men kennelijk gedacht de toren veel groter te
moeten maken dan voorheen. Een grotere toren moest een veel grotere en
sterkere fundering hebben, dus werden de toren en zijn fundering, tot bui
ten de oude kerkmuur uitgebreid en werd voor het veel grotere en vooral
veel zwaardere torenlichaam, een tweetal kolommen gemaakt in de kerk
ruimte.
Waarschijnlijk doordat het geld opraakte "stopte" men met de bouw.
Duidelijk lijkt mij, dat de nieuwe toren na de brand nog een flink stuk hoger
had moeten worden. De huidige spits die de toren zijn specifieke karakter
geeft, zal mogelijk een noodspits zijn geweest die aangebracht werd met de
gedachte "als we ooit weer ruim in het geld komen te zitten, bouwen we wel
verder".
Ik heb tekeningen van de oude toren zoals Saverij hem afbeeldde op een
overeenkomstige schaal gekopieerd als de bouwkundige tekeningen van de
huidige toren en ze naast elkaar geplaatst. Helemaal zuiver kan dat nooit
zijn omdat de tekening van Saverij in een soort perspectief is getekend. Ik
heb de toren volgens Saverij, zodanig gekopieerd, dat de kerk gemeten van
