Normaal gesproken moet het schoonmaken van zandsteen
beperkt blijven tot het verwijderen van vuilaanhang, met
weinig water en zeep en met behulp van borstels. Toen
echter de gehele patina-laag met loog was verwijderd,
stond het zandsteen onbeschermd bloot aan de elementen
Als gevolg hiervan verweerden deze blokken sneller en
begonnen bruine en rode vlekken te vertonen, veroorzaakt
door het oxyderen van de in de steen aanwezige ijzerver
bindingen.
Sinds het Zandsteenbesluit van 1951, vanwege het gevaar
voor silicose - de gevreesde steenhouwersziekte - bestaat
in Nederland een verbod op het bewerken, vervoeren en
verwerken van zandsteen,
Kalksteen
Vanwege dat Zandsteenbesluit zijn de natuursteenrepara
ties in de gevels van het raadhuis tijdens de laatste res
tauratie uitgevoerd in het kalksteen genaamd Vaurion.
Deze steensoort komt uit het gebied Vaurion in Frankrijk,
even ten westen van het dorp Massangis, in het departe
ment Yonne circa 180 km ten zuidoosten van Parijs.
Het hoofdbestanddeel van kalksteen is koolzure kalk, dus
wit van kleur. Klei, leem, zand, ijzerverbindingenkool -
stoffen of bitumen geven hierop zodanige kleurvariaties
dat een op zandsteen lijkende kleur is te vinden.
In tegenstelling tot zandsteen moet kalksteen bij voorkeur
direct na het loskomen uit de steengroeve worden bewerkt.
Door het verdampen van het groeve-water uit de steen
slaat kalk neer op het oppevlak, waardoor een bescher
mende laag ontstaat, een calciet-huid die, net als bij
zandsteen, zich slechts éénmaal vormt.
Het bewerken van kalkzandsteen gebeurt nu vriiwei altijd
op een later tijdstip en op andere plaatsen.
De verweringskleur van kalksteen is altijd wit op de re
genkant en zwart op plaatsen die niet door regenwater
worden bereikt. Deze zwarte aanslag bestaat uit vuil en
gips. Dit gips ontstaat door de reactie van zwaveldioxyde
(luchtverontreiniging), water en zuurstof met calciet
calciumcarbonaat) van de steen. De zwarte gipskorst
vormt echter geen beschermende laag, maar laat op den
duur los.
Het verweringsversru:l komt heel duidelijk tot uiting bij
o. a. de toren van de Nieuwe Kerk te Delft. De bovenge-
