ZANDSTEEN AAN HET RAADHUIS
2
Wie het raadhuis van De Rijp aanschouwt, zal het bij
aandachtig zien wel opvallen dat het karakter van dit
fraaie bouwwerk niet uitsluitend wordt bepaald door zijn
vormen. In hoge mate karakteristiek zijn namelijk ook
de materialen waaruit het gebouw is opgetrokken, alsme
de de wijze waarop die materialen zijn bewerkt.
Opvallend zijn met name de natuursteen-elementen waar
mee de metselwerken worden afgewisseld; kenmerkend
voor de oud-Hollandse stijl.
Voor dit doel werd sedert eeuwen tufsteen, kalksteen of
zandsteen gebruikt. Alle afzettingsgesteenten (sedimen
ten). Over het gebruik van zandsteen en kalksteen in de
gevels van het raadhuis gaat het, in het hierna volgende.
Zandsteen
Zandsteen bestaat uit kwartskorrels die omhuld en aan
elkaar gekit zijn door een bindmiddel, zoals leem, kalk,
kiezel, glimmer en veldspaat, of een combinatie hiervan.
De in Nederland ingevoerde zandsteen kwam in hoofdzaak
uit Bentheim, het Wezergebied en Westfalen.
Voor het raadhuis is Bentheimer zandsteen gebruikt. De
ze zandsteen is een geelachtig-witte steen met middel
matig grove korrel. Bentheimer zandsteen is uitermate
weervast. De verwering bestaat uit een zeer langzame
"afzanding". De verweringskleur is blauwgrijs tot zwart.
Dit donkere patina ontstaat door de inkapseling van vuil
in het bindmiddel (kiezel) van de steen. Het is een be
schermende laag, die zich na verwijdering niet opnieuw
vormt. Dus dient ze gehandhaafd te blijven.
Ge schilderd
Tijdens restauratie van het raadhuis in het begin van de
ze eeuw bleek de zandsteen aan het Rijper raadhuis ge
schilderd. Het proces-verbaal van de aanneming van 28
augustus 1916 getuigt hiervan. Eén van de zes aanvullen
de punten op het bestek hield in "het afloogen van de zand
steen aan de gevels".
Destijds werd dit door de zoon van de architect J. F. L.
Frowein (Frowein sr. was inmiddels overleden) begroot:
"Steenhouwers werken en deuren ontdoen van verf 100.
Ansichtkaarten van vóór de restauratie laten ook duidelijk
het geschilderde zandsteen 1 Wannéér het geschil
derd was, is niet duidelijk; bij ae gegevens over de res-
