in vrede en vriendschap. Toch bestond er wel na
ijver. Die kwam aan het licht in de politieke
strijd rondom de vergroting van de gereformeerde
kerk en de bouw van het raadhuis van De Rijp.
De gereformeerden wilden omstreeks 1629 ver
groten, maar de - toen nog overwegend doopsge
zinde- vroedschap van De Rijp wilde eerst een
recht- en raadhuis, en spiegelde de bouw voor
als niet al te kostbaar. Toen het raadhuis er
in 1630 stond, bleken de bouwkosten viermaal zo
hoog en was er geen geld meer voor de kerk-uit-
breiding. "Dat is wel als doperse stoutigheid
uitgelegd", aldus prof. Van Deursen, "maar daar
bij vergeet men dat de dopersen al in 1625 hadden
gevraagd om een nieuw raadhuis, lang voor de ge
reformeerden hun kerk wilden vergroten".
In 1645 werd Graftdijk kerkelijk zelfstandig.
(Het kerkgebouw dateert er van 1651.)
Gemengde huwelijken
Het is op het Schermereiland zeldzaam dat mensen
van kerkelijk genootschap wisselen. Wellicht hield
de gereformeerde tucht dat tegen, veronderstel de
prof. Van Deursen. "Fopma echter, zegt dat water-
lands-doopsgezinde gemeenten gemengde huwel ijken
in de hand werken", voegde hij er aan toe. Een
gereformeerde bron laat blijken dat veel lidmaten
getrouwd toetreden. Gemiddeld één keer per jaar
wordt een lidmaat gedoopt. Die had dus geen kinder
doop ontvangen. Uit een en ander blijkt dat er
wel sprake is van beweging; de gereformeerde ge
meente wordt groter dan de doopsgezinde en dat is
tot op de huidige dag zo gebleven.
(Ter toelichting en ter vermijding van misver
standen: waar in het voorgaande wordt gesproken
van gereformeerden dient men te bedenken dat daar
mee wordt bedoeld degenen die we nu als "her
vormden" plegen aan te duiden. De aanduiding
"gereformeerd" kwam in onbruik na de franse tijd,
als zijnde een uit het frans afgeleid woord.
Het werd weer ingevoerd na een afscheidingsbe
weging in de vorige eeuw - de doleantie - die de
ca
7
