Cornells Rijkers, een vergeten mensenredder?
Jack Ambriola
In het bekende fotoboekje "Kent
u ze nog.de Jutters" met tek
sten van C. J. (Cees) Schellinger
(Zaltbommel Europese Biblio
theek 1973) staat als nummer 14
afgebeeld een foto die gemaakt is
tijdens de begrafenis van Dorus
Rijkers op 21 april 1928.
De bekende Joodse schrijver/journalist
Levi Grunwald voert het woord, om
ringd door zeer veel belangstellenden.
Uiteraard familieleden en vrienden en
vooral veel (oud)redders.
In het midden, met zwart strikje, de
toenmalige beheerder van de begraaf
plaats Jan Nebbeling.
In de rechterbenedenhoek van de foto
is goed zichtbaar een deel van een mo
numentale grafzerk, naast het pas aan
gelegde graf van Dorus Rijkers.
Het is de moeite waard dit grafmonu
ment wat nader te beschouwen. Het
in rode steen uitgevoerde monument
vertoont duidelijk de invloed van de
Amsterdamse School.
Wat de vormgeving betreft, zou men
een dergelijk monument eerder ver
wachten in het bomenrijke Springer
plantsoen, enigszins vergelijkbaar met
het graf van de bekende huisarts dokter
Egbert Loesberg.
Er is aan het monument dat in 1918
werd aangelegd ter nagedachtenis van
Cornelis Rijkers, zoon van Adrianus
Rijkers (1883-1936) en Minke Jacoba
de Vries (1870- 1946) en een neef
(oomzegger) van Dorus Rijkers, een
trieste geschiedenis verbonden.
Laten we eerst de tekst lezen die op
de steen is aangebracht:
Het gezin Rijkers, waarop zijn afgebeeld: zittend links vader Adrianus, diens tweede
vrouw Minke de Vries met haar linkerhand op de stoelleuning, en een aantal kinderen,
een kleinkind en twee schoonzoons. De foto is in september/oktober 1911 gemaakt. Hoogst
waarschijnlijk ter gelegenheid van het vertrek, op 6 oktober 1911, naar Nederlands Oost
Indië van dochter Elisabeth en schoonzoon Alphonsus Dominicus Baert, onderwijzer. Beiden
in het midden tussen haar ouders Adrianus en Minke. De jongen helemaal links is Cornelis,
toen 16 jaar oud.
Cornelis Rijkers
Geb. te Helder 7 aug. 1896 Gest. te Leiden 23 dec. 1917
Ter dankbare herinnering aan moedige reddingspoging
Geschonken door de stad Leiden.
Bij het lezen van de naam Rijkers, die hier
in verband wordt gebracht met een moe
dige reddingspoging, rijst snel het ver
moeden dat we hier te maken hebben met
een (mogelijk vergeten) Helderse zeered
der. Welnu, ofschoon Cornelis Rijkers een
neef (oomzegger) van Dorus Rijkers was,
heeft de genoemde reddingspoging niets
met een redding op zee te maken.
De jonge Cornelis had echter wel dege
lijk reddersbloed in de aderen.
Op zondag 23 december 1917, vlak
voor Kerstmis, trachtte hij een tienja
rig jongetje dat in een van de Leidse
grachten door het ijs was gezakt van de
verdrinkingsdood te redden.
Die moedige poging is jammerlijk mis-
87