van Jacob Pietersz Dogger. En ook de
familie Kwast was al eerder aan de fa
milie Wentel gerelateerd: Tante Lijsbeth
Wentel (1719-1762) trouwde in Den
Helder met Cornelis Simonsz Quast.
Met de familie in Alkmaar wordt
waarschijnlijk het gezin van Hendrik
Wentel, de jongste broer van Abraham
bedoeld.8
Tenslotte
Dit dagboek geeft ons de gelegenheid
om met de ogen van een Oudeschilder
huisvrouw de invasie mee te beleven.
Daarnaast geeft het een beeld van de
bezorgdheid voor en betrokkenheid van
Neeltje bij haar aangetrouwde familie en
haar mededogen met de door de invasie
getroffenen. De schaarste aan levens
middelen, de zware last van de inkwar
tiering voor de plattelandsbevolking,
de schade aan vee en gewassen waren
voorboden van een zware, koude en
hongerige winter voor de bevolking van
Texel en Den Helder, maar vooral voor
de mensen op het platteland ten noor
den van Alkmaar. Het uitroepen van
19 december tot Nationale Feestdag, de
voorzitter van de le Kamer sprak van
een Feest der Verlossing, zal daar geen
enkele verlichting in gebracht hebben.
Verantwoording
Ik heb zoveel mogelijk de letterlijke
tekst van het dagboek gevolgd en die
tekst grotendeels hertaald tot min of
meer hedendaags Nederlands. De data
waarbij geschreven stond 'Niets van
belang' heb ik buiten beschouwing
gelaten, evenals de delen die alleen be
trekking hebben op Texel. Zie daarvoor
de 'Texelse versie in het juninummer
2011 van de Historische Vereniging
Texel. Plaatsnamen heb ik in de regel
overgenomen zoals ze in het dagboek
geschreven zijn. Korte toelichtingen op
de oorspronkelijke tekst zijn [cursiej]
opgenomen.
Tenslotte mijn dank aan Harry de Raad
van het Regionaal Archief Alkmaar
voor het beschikbaar stellen van beeld
materiaal.
Bronnen en literatuur
Regionaal Archief Alkmaar (RAA), Fa
miliearchief De Lange, inventaris 95
genealogische aantekeningen over het
geslacht Wentel en inventaris 456 dag
boek N. Wentel.
Noord-Hollands Archief (NHA) Oud No
tarieel archief Texel (ON) inventaris
4902, 4939 en 6902
P.Dekker, Oude boerderijen en buitenver
blijven langs de Zijper Grote Sloot, deel
2h,Schoorl 1991
M.D. Dijt en J.S.M. Dijt, Texelse geslachten
II, Haarlem, 1973
Wilma Eelman, Een Texels dagboek uit de
Franse tijd - De Engelse en Russische
invasie in 1799 gezien door de ogen
van een Oudeschilder huisvrouw, in
Historische Vereniging Texel nr. 99,
juni 2011
N.C.F. van Sas, De metamorfose van Ne
derland - van oude orde naar moder
niteit 1750-1900, Amsterdam 2004
L.C. Vonk, Geschiedenis der landing van
het Engelsch-Russische leger in Noord-
Holland alsmede den krijgsbedrijven
en politieke gebeurtenissen zoo aldaar
als in Vriesland en Gelderland in den
Jare 1799, Haarlem, 1801
Noten
1. NHA Notarieel inv. 4939 fol. 34
2. Vonk, 50-58
3. Jan Drieuwes (ook geschreven als Jan
Driewes) was een zoon van de van
Ameland afkomstige commandeur
Dirk Driewes en de Helderse Geertje
Jans Walig. Zelf was Jan van 1776 tot
1779 commandeur op Groenland; hij
trouwde in Sloterdijk met de Texelse
commandeursdochter Neeltje Corne
lis Neeff.
4. Dekker
5. Dekker
6. Vonk, 52-53
7. In NHA Notarieel 185 inv. 4902 fol.
35 wordt Wentel genoemd als col
lecteur van de inkomende granen,
tabak, grove waren, ronde mast,
brandhout, fruyten, broten, con
sumptie, zout, zout, gemaal, het bes
tiaal, bieren, turf en kooien, wijnen
en gedestilleerd.
8. RAA archief De Lange, inv. 95
59
