Jan Klaassen, Katrijn etc. maar ook
Sinterklaas. En omdat ik de rol van
Goedheiligman ook al 45 jaar speel,
was ik Sinterklaas in de poppenkast."
In 1996 ging de Huisduiner
Toneelclub helaas ter ziele. Ambriola:
"De precieze oorzaak daarvan weet ik
niet. Het gebrek aan spelers speelde
een rol mee, maar ook de fut was er
een beetje uit."
4. 'Martelgang' leidt tot schisma
én NDH
Een onoverbrugbaar verschil van
mening binnen de toenmalige toneel
vereniging Amusement Na Arbeid'
(A.N.A.) tussen voor- en tegenstanders
van opvoering van het stuk 'De mar
telgang van Kromme Lindert' leidde
eenenvijftig jaar geleden in Nieuw Den
Helder niet alleen tot een schisma, maar
ook tot de oprichting - op 15 juni 1957
- van de gelijknamige toneelvereniging
(NDH). Aan de wieg van NDH stond
niet alleen Klaas Hoornsman, maar ook
Henk Rensmaag, evenals een aantal
andere coryfeeën, allen afkomstig uit de
kring van Speeltuinvereniging Nieuw
Den Helder-West, waarvan de speel
plaats sinds jaar en dag gevestigd is aan
de Lijsterbesstraat.
Het was Klaas Hoornsman, die op enig
moment ongewild de knuppel in het
hoenderhok gooide. In zijn 'NDH-
stamboom' schrijft hij onder meer:
"Op enig moment kreeg ik het toneel
boekje, getiteld 'De martelgang van
Kromme Lindert' in handen. Het ori
ginele door A.M. de Jong geschreven
boek had ik al eens gelezen en toen
bleek, dat het ook in toneelvorm was
uitgegeven, was ik helemaal verkocht.
'De martelgang van Kromme Lindert',
dat mooie stuk, dat moest het in ons
nieuwe toneelseizoen - van A.N.A. -
worden. Met goede hoop en hoge ver
wachting ging ik ter vergadering voor
de keuze van het nieuwe stuk."
Maar de op de bijeenkomst aanwe
zige leden veegden onmiddellijk zijn
suggestie om 'De martelgang van
Kromme Lindert' op het repertoire te
zetten van tafel, met het commentaar
'daar hebben wij geen
bezetting voor en wij vinden het niet
geschikt.' Daardoor veranderde de
stemming op de bijeenkomst en werd
de sfeer een beetje kribbig.
Hoornsman: "Door de abrupte afwij
zing was ik op dat moment met stom
heid geslagen. Maar ik had nog één
pijl op mijn boog. Al eerder had mijn
buurman Cees v.d. Plaat, die bestuurs
lid was van de speeltuinvereniging en
die ook voorstander was van 'De mar
telgang. mij stof tot nadenken ge
geven door zijn suggestie om het stuk,
in het geval van afwijzing door de cast
van A.N.A., voor speeltuinvereniging
Nieuw Den Helder 'op poten te zetten'.
Dat liet ik de vergadering weten en
toen was het net alsof er een tweede
bom ontplofte."
Er was nu sprake van een scheuring
in A.N.A., wat tot gevolg had, dat de
aanvankelijk zo ambitieuze toneelver
eniging ophield te bestaan en toneel
vereniging NDH korte tijd later in het
gebouw van de speeltuinvereniging
het levenslicht zag. Op 27 november
1957 bracht de toen nog jonge club
het spel in vijf bedrijven 'De martel
gang van Kromme Lindert' voor het
eerst op de planken. Hoornsman: "In
totaal beleefde het stuk twaalf opvoe
ringen. De voldoening van dit grote
succes was onvoorstelbaar."
5. Toneelvereniging Nieuw Den
Helder (NDH)
'Het barst in Den Helder van jong
acteertalent!'
Al meer dan veertig jaar staat hij,
voorzitter/acteur Jos de Koek van
Toneelvereniging Nieuw Den Helder
(NDH), als amateur op de planken. Ter
gelegenheid van zijn achtste lustrum
als toneelspeler, in 2002, bood de ver
eniging hem als geschenk Neil Simons
stuk 'Jakes 7 vrouwen aan. Daarmee
Jos de Koek privé.
was De Koek de koning te rijk, want,
zegt hij: "Neil Simon is voor mij per
soonlijk een gigantische toneelschrijver.
Door als jubileumcadeau mij een stuk
van hem aan te bieden, heeft men mij
een groot plezier gedaan."
Op het moment dat we De Koek
in zijn woning in De Schooten
spreken, is hij bezig zich voor te be
reiden op het traditionele Helders
Eenakterfestival dat zondag 18 mei
a.s. voor de twaalfde keer onder de
vlag van 'De Kampanje' plaatsvindt.
Hij is namelijk niet alleen vanaf het
begin de organisator van het evene
ment, maar ook het 'aanmeldings- en
informatiepunt' van het locale festival
dat een belangrijke ontmoetingsplaats
is voor groepen uit de hele provincie,
maar ook uit Noord-Brabant en uit
het Belgische Gent. "Daar ontmoeten
traditie en experiment elkaar", zo for
muleert De Koek het.
'Rare' hobby
In zijn optiek is toneelspelen wel
iswaar een 'rare' liefhebberij, maar
tegelijkertijd een schitterende hobby.
Hij zegt: "Dat doe je niet 'zo maar'
even. Het moet je wel pakken, je
bent er vrij langdurig mee bezig, on
der meer met het in je kop stampen
van je rol. Het vergt inzet en disci
pline." Met die 'boodschap' richt Jos
de Koek zich tot de jeugd. Hij stelt:
"Het is natuurlijk zo, dat ervaren ou-
128
