de Dijkstraat waren verlicht met gaslampen. Een jaar later had ook de Rijkswerf gaslicht en in oktober 1864 de Petrus en Pauluskerk. De Helder- sche Courant schreef daarover: "Bij de godsdienstoefening in het kerkge bouw werd voor het eerst de nieuw aangelegde gasverlichting gebezigd. De plaatsing van de 92 gasvlammen worden geroemd, er bleef in het ge hele kerkgebouw geen plek over waar men minder goed kon zien". De zaken gingen voorspoedig; in de periode 1880 werd de gasfabriek aan de zuid zijde uitgebreid met een gashouder- kuip van 20 meter diameter. Na een klachtenperiode tussen de ge meente en de gasleverancier nam op voorspraak van de gemeenteraad de gemeente in 1902 de particuliere gas fabriek over voor ruim f 160.000,00 gulden 72727). Het gasbedrijf was een openbaar nutsbedrijf geworden. In 1880 telde onze gemeente bin nen de bebouwde kom 275 gaslan taarns. De branders in de lantaarns moesten een vlam geven van min stens zes centimeters hoog en op die hoogte minstens elf centimeters breed zijn. Het lichtgevend vermo gen moest analoog zijn met de wijze waarop men te Londen de lichtkracht van het gas bepaalde (Sugg's Londen Argand No, die 141,5 liters gas per uur verbrandde), dat is een lichtsterkte gelijk aan minstens 13 kaarsen. Als deskundige, om de lichtkracht en zui verheid van het gas van de Helderse straatverlichting te controleren, stelde de gemeente de apotheker Andries Roem aan. In die periode werd begonnen met de aanleg van gasleidingen naar de la gere scholen binnen de Linie. Verder voerde de gemeente de muntgasmeter in en liet (inhoud 5000m3 en 8000m3) twee nieuwe gashouders bouwen. Door het steeds stijgende gasver bruik kon de fabriek op volle toeren draaien, ook tijdens de uren dat het gasverbruik niet hoog was, omdat de overproductie in de nieuwe gashou ders kon worden opgeslagen. Huis duinen dankte de aansluiting op het gas aan het waterpompstation aan de Duinweg. In 1906 werd een gasleiding naar de gasmotoren van de waterlei ding aangelegd en daardoor kregen de dorpsbewoners ook aansluiting op het gasnet. De straatverlichting brandde tot aan de Eerste Wereldoorlog op gas. Daarna begon men straatlantaarns op elektriciteit aan te sluiten. Toch liet de gemeente in de oudere wijken tot in de jaren zestig nog een groot aantal lantaarns op gas branden. Het personeel poseert trots vóór de gasfabriek. Het gebouw rechts dateert van 1904. 5

Tijdschriften Regionaal Archief Alkmaar

Levend Verleden - Den Helder | 2007 | | pagina 7