Stelen of organiseren
Overleven in een moeilijke periode
De datum weet ik niet meer zo pre
cies, je hield in die tijd geen dagboek
bij, maar het zal in het najaar van
1943 geweest zijn, dat er in het Hel
ders kanaal aan de Spoorgracht sche
pen werden afgemeerd die waren ge
laden met brandstoffen bestemd voor
de Duitse Wehrmacht. De lading be
stond in hoofdzaak uit grote briketten
die werden vervoerd met zogenaamde
huifkarren die waren bespannen met
twee paarden, zware Belgische 'knol
len'. Op de bok troonde een Duitse
soldaat die was uitgerust met een lan
ge rijzweep, waarover straks meer. De
brandstoffen werden voorlopig opge
slagen in de kolenopslagplaats van de
indertijd aan de Vismarkt gevestigde
brandstoffenhandel van de gebroe
ders Kruyff. Met argusogen werd het
vervoer gadegeslagen door omwo
nenden. Weliswaar was de Helderse
bevolking in de oorlogsjaren sterk
teruggelopen, velen hadden hun heil
gezocht in Breezand, Anna Paulowna
en zelfs ver daarbuiten, maar toch was
er nog voldoende belangstelling. Het
wachten was natuurlijk op het mo
ment dat er 'per ongeluk' een briket
van de huifkar af zou vallen; echter
dit gebeurde naar de zin van de om
standers veel te weinig. Het heft werd
in eigen hand genomen en al spoedig
hingen er achter de huifkarren kwa
jongens die probeerden het toeval een
handje te helpen. Ik was één van die
kwajongens en toen de Duitse soldaat
die de huifkar bestuurde op een gege
ven ogenblik door kreeg dat er achter
zijn rug dingen gebeurden die hem
ongewenst voorkwamen, haalde hij
uit met zijn lange zweep. Het gevolg
hiervan was dat ik een striem opliep
dwars over mijn gezicht. Een week
lang was ik de held van de buurt met
dit rode onderscheidingsteken.
Ondanks deze vervelende ervaring
gingen we door met het vergaren van
de zo door ons begeerde brandstoffen,
alleen waren we wat meer op onze
hoede voor de zweep.
Aanvankelijk werd mijn buit voor
lopig opgeslagen in een kast op het
kantoor van de gemeentelijke gas-
water en lichtbedrijven aan de Fa-
brieksgracht alwaar mijn stiefvader
werkzaam was. Echter na enige tijd
werd dit niet langer raadzaam geacht
aangezien de toenmalige directeur,
de heer J.N. Teune wel eens zou kun
nen ontdekken dat er in zijn kantoren
op onrechtmatige wijze brandstoffen
werden opgeslagen in een ruimte die
daar beslist niet voor bestemd was.
Goede raad was duur, wat nu? Bij
mijn zoektocht naar een alternatieve
bergplaats kwam ik terecht bij de uit
grijs beton opgetrokken schuilkelder
op de Vischmarkt. Helemaal veilig
Duitse soldaat op
de Ankerparkbrug,
1941
(beeldbank HHV).
16
