buurt 402 in De Rijp alwaar koopman
Klaas Bruijn een winkelnering had
(slagerij). Dieuwertje was de dochter
van de landbouwer Jan Pietersz. Go-
vers (1813-..) en Elsje Jacobsd. Groot
(1801-1852) en was geboren op 24 okto
ber 1841 te Harenkarspel. Het echtpaar
werd het jaar daarop al verblijd met
de geboorte van een tweeling. Echter
de borelingen, Jacob en Jan, kwamen
te vroeg en stierven allebei kort na
de geboorte. Een jaar later, op 12 juni
1868, werd er weer een Jacob in huize
Bruijn geboren. Tenslotte kwam op 18
juli 1869 hun dochter Elsje in De Rijp
ter wereld. Ruim een jaar later stierf op
5 oktober 1870 moeder Dieuwertje in De
Rijp. Klaas bleef achter met zijn twee
kinderen, echter niet voor lang want op
18 april 1872 huwde hij in De Rijp met
13 jaar oudere Marijtje Wiedijk, ook Ne
derlands Hervormd en dochter van de
landbouwer/boer Gerrit Fredriksz. Wie-
dijk (1788-<1872) en Lijsabet Klaasd.
Renses (1792-..). Zij was geboren op 21
april 1826 in de Schermer. Dit huwelijk
bleef verder kinderloos. Was dit een
verstandshuwelijk? Het leek erop, de
Wiedijken uit de Schermer waren van
dezelfde religie en in goede doen. Dat de
religie binnen dit huwelijk een grote rol
zou spelen bleek later.
Een stukje religiegeschiedenis
De Nederlandse Hervormde Kerk, sinds
1816 voortkomend uit de Nederduitsch
Gereformeerde Kerk, maakten woelige
tijden door en waren onderling ver
deeld. In 1834 eerst door de afscheiding
onder leiding van ds. H. de Cock en ds.
H.P. Scholte en in 1869 gevolgd door
het samengaan van de Kruisgezinden
(Gereformeerde Kerk onder het Kruis)
en Afgescheidenen in de Christelijke
Gereformeerde Kerk. Dit alles één jaar
nadat er in Nederland sprake was van
volledige godsdienstvrijheid. Iedereen
leek tevreden, doch er bleven Kruisge
meenten die niet op wilden gaan onder
de nieuwe naam en bleven vasthouden
aan de oude tradities, overigens bleken
ze een snelgroeiend kerkgenootschap
te zijn. In 1886 ontstond er weer een
kerkscheuring onder leiding van de an
tirevolutionair politicus, journalist en
wetenschapper ds. Abraham Kuyper
die de Doleantie werd genoemd, afge
leid van het Latijnse woord 'deleo', wat
staat voor: openrijten, pijn doen. De
dolerende (klagende) kerken werden
weer geconfronteerd met verdeeldheid
en onder die omstandigheden werd in
1888 in Westzaan een Kruisgemeente
geïnstitueerd.
Terug naar Klaas Bruijn
Kennelijk was het bij Klaas en Marij
tje thuis ook onderwerp van gesprek
en ontstond bij hen ook de drang om de
verkondiging van Gods woord nog dich
ter bij huis te halen, sterker nog, in huis
te halen. Klaas had op 16 januari 1883
aan het einde van de Lievelandsbuurt
te De Rijp, van zijn oom Klaas Willemsz.
Bruijn een boomgaard, huis, schuur en
erf (29 aren) gekocht voor 1.500,00. De
acties lijken bij hem een opwelling, maar
dat valt te betwijfelen. Op 19 november
van dat jaar schreef Klaas namelijk een
brief aan de edelachtbare burgemeester
van De Rijp met de volgende inhoud:
In deze stel ik UEd beleefd in kennis,
dat ik het gebouw aan het einde van
de Lievelands Buurt in gerigt heb, tot
gebruik om aldaar openbare Gods
dienstige zamenkomsten te houden,
het welk onverwagts is opgekomen
zoo dat ik UEd de laaste keer gespro-
39
