een fonds voor een eigen katholieke school! Maar geld voor het onderwijs zelf was een probleem.
Ook daarvoor had pastoor Maat mogelijkheden gevonden. Er waren in de laatste helft
van de 19e eeuw overal onderwijscongregaties ontstaan. Er was een bisschoppelijke
congregatie in Bergen, aan de Loudelsweg, en met die had Maat gepraat. De zusters waren
bereid om tegen kost en inwoning en een hele kleine vergoeding het onderwijs te geven.
We hebben het over de veelbesproken 'nonnen'. Men noemde hen liefdevol 'Gods harem'.
De parochie Oudorp, waartoe ook Sint Pancras Zuid behoorde, begroette met vreugde de
zusters die onderwijs zouden gaan geven. De eerste groep bestond uit negen zusters, drie voor
de bewaarschool, twee voor de leerschool en vier voor het werk in huis en school. Men was niet
in staat de gehele school van zusters te voorzien: men moest werken met twee lekenkrachten,
die maar een schijntje verdienden. Het huis waarin de zusters kwamen te wonen stond
tegenover de kerk en was uitermate eenvoudig. De parochie had het tegelijk met de school
gebouwd De bedoeling van pastoor Maat was van begin af aan, dat de zusters ook actief
binnen de parochie zouden zijn. Hij dacht aan een verpleegzuster voor zieken, aan een die
godsdienstonderricht kon geven aan volwassenen en meer van dit soort van activiteiten.
De jongensschool
Behalve voor de bewaarschool en de twee laagste klassen, was het onderwijs niet gemengd.
Volgens de regels van de zusters mochten zij geen les geven aan grotere kinderen. Na heel wat
praten had in het geval Oudorp de congregatie dispensatie gegeven maar zo liet men vanuit
Bergen weten: de oplossing was het niet! Op aandringen van het bestuur van de congregatie
begonnen pastoor en kérkbestuur, dat toen als zelfstandig schoolbestuur optrad, plannen te
maken voor een aparte jongensschool. Dat zou voor de parochie heel wat meer kosten mee
gaan brengen. Men kon daar geen religieuzen voor krijgen en men moest met leken werken
die, al verdienden ze niet het volle salaris, toch moesten leven en hun gezinnen moesten
onderhouden. Daarom legde Maat uit, dat de situatie voor de zusters onhoudbaar was. 'Het
regeeren van de jongens laat zooveel te wenschen over. De tegenzin van de grootere jongens
om te gehoorzamen aan zusters is zo hinderlijkdat ik niet langer meer buiten mannelijk
personeel kan'. De bestaande katholieke school werd voorlopig in tweeën verdeeld.
Verantwoording
Tekst: 'Springlevend Oudorp' van B. Voets.
Namen foto: Jan van Wonderen.
Indien u de ontbrekende namen denkt te weten: info@historischoudorp.nl
70
