in houtrijke en beschutte hagen. In de winter zijn hier meer heggenmussen clan in de zomer;
uit Oost- Europa komen veel van deze vogels om hier te overwinteren.
Winterkoning
(Troglodytes troglodytes)
Een van de kleinste vogels ter wereld is de winterkoning, ook wel klein Jantje genoemd. Hij
weegt ongeveer 8-10 gram en is 9.5 cm groot, u kunt hem herkennen aan de opgewipte korte
staart. Aan de spitse snavel is te zien dat deze vogels leven van insecten. Eigenlijk is het meer
stem dan vogel, want misschien om te compenseren dat hij zo'n kleine bruine, onopvallende
dreumes is, heeft hij zo'n luide schetterende stem.
Niet alleen met hun zang zijn ze uitbundig, ook bij de nestbouw weten de heren niet van
ophouden. Want ze laten het niet bij één nest, soms bouwen de mannetjes er wel 5 of 6.
Meestal wordt eerst de bodem gemaakt, daarna volgen de opstaande randen en de koepel,
tenslotte maakt hij, terwijl hij van binnenuit werkt, een kleine overkapping tegen het
inregenen. Het vrouwtje kiest het meest geschikte nest uit en stoffeert de kogelronde kraam
kamer met haar, veertjes en ander zacht materiaal. De ideale nestplaats moet aan de
volgende voorwaarden voldoen: geschikte plaatsen om het nestmateriaal aan vast te maken,
een beschutte, ingesloten plek en een vrije aanvliegroute naar de ingang. Winterkoningen
staan bekend om het kiezen van de meest wonderlijke plaatsen om hun nesten te bouwen,
bijvoorbeeld in brievenbussen of in de jaszak die een tuinman ergens heeft laten hangen.
De meest vreemde plek was in de doornenkroon van een Christusbeeld.
Aan de herkomst van zijn naam is een legende verbonden. Een oud Europees volksverhaal
vertelt, dat de vogels zouden hebben vergaderd om een koning uit te roepen. Om uit te
maken wie deze titel verdiende werd besloten, dat de vogel die het hoogste kon vliegen de
titel zou krijgen. De adelaar, zeker van zijn zaak, vloog het hoogst van alle vogels en wilde
zich al tot koning laten uitroepen. Toen een winterkoninkje, die zich op de rug van de adelaar
had verborgen nog een paar meter hoger vloog en luid schetterend zijn triomf aan de wereld
onder zich verkondigde.
108
