Er zijn er niet portretten op de bodem, met teksten aan de buitenkant en er
zijn kunstwerken die zo kostbaar zijn dat het een schande zou zijn om ze
voor het eigenlijke doel te gebruiken. De Engelsen en de fransen zijn ware
meesters geweest op dat gebied.
Verdere ontwikkelingen in Nederland.
Men begon ook in Nederland iets te doen aan het verbeteren van de hygië
ne, en wellicht in navolging van het leger, dat al langer bij de kampemen
ten zg. latrines gebruikte. Dat waren als regel gegraven putten waarvoor
op een hoogte van een halve meter een balk lag waar je op kon zitten. Er
stond een schop bij en de bedoeling was om na gedane zaken met een laag
aarde of zand de boel weer af te dekken. In het Amerikaanse leger zaten
vaak mannen en vrouwen gewoon bij elkaar in zo n open ruimte).
En de deksels van het zg. schijthuis.
Originele Alkmaarse ton.
Elk van deze elementen ver
wijst naar het kaartspel maar
wat dat met het latrinaire ge
beuren te maken heeft is niet
duidelijk. Vaker zijn dames-
en herentoiletten aangege
ven door een koning of een
dame uit een kaartspel zoals
heden nog in het Museum
voor Volkskunde in Gent.
In of bij het huis had men dan een stille
tje, een soort kist met een gat er in waarop
een deksel, en in die kist stond dan een ton
waar de producten in vielen.Als je klaar was
dan deed je het deksel er op en zag je niets
meer, maar de stank bleef. Het was een soort
traditie om in de deur van het stilletje een
soort kijkgat te maken, meestal in de vorm
van een hartje. Hoewel in de iconografie en
in de volkskunst het hartmotief vaak is on
derzocht blijft het een raadsel.Vast staat dat
naast het hartmotief ook wel het ruit- klave
ren en schoppen motief werd gebruikt.
105
