Ook werden de steden bevoorrecht boven de dorpen. Een stad mocht fa
brieken hebben, een dorp niet Bierbrouwerijen en handel in pek en teer
waren in een dorp verboden
Bewonderend keek men naar de Amerikanen
Aanvankelijk betaalden de Amerikanen belasting aan de in hun land aan de
macht zijnde Engelsen. Bijna al het opgebrachte geld werd naar Engeland
gestuurd. In Amerika zag men er weinig van terug.
(Voor de Patriotten een herkenbare zaak: veel belastingcenten moesten de
portemonnaie van de familieregeerders spekken)
Toen het tot de Amerikaanse bevolking doordrong dat ze zo door Engeland
werd behandeld, leidde dit tot de Amerikaanse Vrijheidsoorlog, waarbij de
Amerikanen erin slaagden het Engelse juk af te werpen In Europa werd
gedacht: "Zoiets moesten wij ook doen.
In ons land riepen de Patriotten om gelijkheid voor allen en medezeggen
schap in regeringszaken. Natuurlijk beschouwde de toenmalige regering hen
als oproermakers en in zekere zin waren ze dit, want het liefst zagen de
Patriotten dat de toenmalige regering met de grootst mogelijke spoed zou
worden opgeruimd om plaats te maken voor een democratisch gekozen
regering. Waar mogelijk, werden deze gedachten geventileerd.
Bijna was het de Patriotten gelukt.
In 1787 was de opstandigheid dermate groot geworden dat stadhouder
Willem V zijn post in Den Haag had verlaten: Hij zocht zijn toevlucht in het
vlak bij de Duitse grens gelegen Nijmegen.
Een Pruisisch leger, onder bevel van zijn zwager, herstelde hier de orde en
zorgde er voor dat Willem weer terug kon gaan naar Den Haag. Toen de
bordjes aldus waren verhangen, voelden de raddraaiers onder de Patriotten
zich in dit land niet langer veilig en vluchtten ze naar Frankrijk.
Hoewel ze daardoor waren verlost van de oproerigste elementen leek het de
Heren Staten van Holland goed toe om iedere ambtenaar, of deze nu
schout, bode, schoolmeester, veerman turftonner of aanplakker was, op
nieuw de eed van trouw aan Regering en Stadhouder te laten zweren.
De eed luidde Ik zweer trouw te zijn aan de Constitutie en Regeeringsvorm
van de Stalen van Holland en Weshriesland bestaande uit de hoog-
68
