Die omstandigheid zou de openlijke vijandschap tussen de Kennemers en de Westfriezen kunnen verklaren, die zich tussen de 12de en de 14de eeuw uitte in talloze roof- en plundertochten over en weer. Een andere verklaring zou de macht van Kenneraerland kunnen zijn geweest in politiek,, religieus en economisch opzicht. De eerste twee aspecten gingen hand in hand; de centrale machthebbers vanaf de vroege 8ste eeuw, de Frankische koningen, steunden met kracht de Christianisering van de bevolking en de opbouw van een kerkelijke hiërarchie. Geen wonder, dat een van de eerste uitgebreide bronnen een tekening uit ca. 940 betreft van het goederenbezit van de Utrechtse Domkerk. Voor tal van plaatsen, waaronder Almaar, Bergen, Schoorl en Vronen, is dit de oudste schriftelijke bron. De naam 'Vronen' wijst op in oorsprong koninklijk bezit, zgn. Vroonland. Later vinden we dat in handen van de graven van Holland, die als regionale machthebbers hun rechten ontleenden aan die van de Frankische koningen. De stichting van het klooster bij Egmond is een rechtstreeks gevolg van de grafelijke bemoeienis. Gedurende enkele eeuwen vormde dit het centrum van het gebied Tegen 1200 begon de balans te verschuiven naar het plaatsje Alkmaar, dat zich van aanvoerhaven ten behoeve van het klooster ontwikkelde tot een kleine stad. De losmaking van Egmond en de verlening van het stadsrecht waren het werk van graag Willem II. Deze Willem, zijn zoon Floris V en zijn kleinzoon Jan I hebben het hardst met de Westfriezen moeten vechten. Van rooftochten of strafexpedities kwam het nu tot een openlijke oorlog. In naam waren de Westfriezen - de bevolking binnen de inmiddels tot stand gekomen Omringdijk - onderdanen van de graaf. In de praktijk hadden zij altijd een half-onafhankelijke status genoten en waren ze baas op eigen erf. Holland groeide echter naar een eenheid onder centraal gezag, met een centrale wetgeving, rechtspraak en belastingheffing. Het was die centralisatie waartegen de Westfriezen - en bij tijd en wijle ook de Kennemers en de Waterlanders - zich verzetten. Floris V slaagde er in 1289 in dat verzet te breken. Een rebellie na zijn dood werd met harde hand bestraft. - 37 -

Tijdschriften Regionaal Archief Alkmaar

De Klin - Sint Pancras | 1992 | | pagina 39