Het huidige Schager strandbad.
Geoefende zwemmers doken in de Wiel (1973).
twee jaar later reden voor het gemeentebestuur om HWK te
gelasten een andere locatie te vinden. Het bestuur overweegt
even om het in de vaart tussen de 'Mienisbrug en de Halerbrug
te proberen en haalt dan al gauw zijn plan van 1902 uit de kast.
Ondanks hun eerdere bedenkingen geven B. en W nu groen
licht. Op 16 juli 1905 gaat de Volksbadinrichting van HWK aan
de Wiel open.
Nog broederlijk naast elkaar
Intussen beleeft in Nederland het feminisme haar eerste golf
De zwem- en badvereniging De Wiel opent in 1910 haar
zwembad voor dames, op de woensdag van 10:00 tot 16:00
uur. Mannen worden daarbij niet toegelaten. Aan zwemmende
dames is HWK dan nog lang niet toe. Zo ontwikkelen beide
baden zich in hun eigen tempo. In 1927 worden in de bad- en
zweminrichting De Wiel vier kleedhokjes bijgebouwd en de
houten looproosters vervangen door betonnen paden. Het jaar
verslag van 1926 is positief van toon. Er is een batig saldo van fl.
257,58, de vereniging heeft 225 vaste gebruikers en de zwem-
cursus heeft bewezen zijn nut a f te werpen. In 1930 worden
beide baden nog eens fors uitgebreid en bij de openingsreceptie
van het Witte Kruisbad, gehouden in café De Gouden Engel, is
ook het bestuur van De Wiel uitgenodigd. 'De heer Schene voerde
het woord namens "De Wiel" en sprak als goede buur den wensch
uit dat van de inrichting een flink gebruik zal worden gemaakt. Zijn
vereeniging verheugde zich erover dat "Het Witte Kruis" een dergelijke
inrichting bezat en ziet in deze inrichting geen concurrente van haar
inrichting.'
Eerst verdeeld, tenslotte toch verenigd
De organisatiegraad onder de katholieken is groot; bij het
40-jarig bestaan in 1934 telt het goed bij kas zittende HWK
in Schagen 744 leden. In de jaren daarna slaan de goede
verhoudingen tussen De Wiel en HWK om, vooral doordat
HWK - voor wie het zwembad een nevenactiviteit is - zijn bad
gratis openstelt. Bij De Wiel betalen de leden een contributie,
die in de crisisjaren zwaar op de huishoudportemonnee drukt.
Tijdens een vergadering in 1938 van De Wiel, dat dan 80% van
zijn leden is kwijtgeraakt, wordt nijdig gekeken naar HWK, de
concurrent! Daar zwemmen 'niet-leden en beter gesitueerden gratis
en voor niks. 'Deze menschen leven van de roof, vindt de voorzitter.
Zij 'parasiteren op ons zwembad, door bijv. ons vlotje voor zonne
bad te gebruiken'Hier wreekt zich het feit dat tussen de beide
zwembaden in het open Wielwater geen afscheiding ligt. Wie
gaat daarop toezien? De beide besturen treden in overleg en
ontdekken wellicht dan al dat er meer is dat hen bindt, dan dat
hen verdeeld houdt. In 1941, als in Nederland een veel grotere
vijand oude geschillen doet verbleken, worden in wederzijdse
ledenvergaderingen de scherpe kantjes gladgeslepen en fuseren
de twee tot zwemvereniging De Wiel.
Het overdekte bad en het stadsstrand
Nog zo'n dertig jaar zal het bad Schagen dienen en onvergete
lijke herinneringen nalaten bij hen die er gebruik van maakten.
In 1969 wordt het gebied rond de Schager Wiel onderdeel van
het bestemmingsplan van de nieuwe wijk Waldervaart. Het
oude buitenbad wordt in 1975 vervangen door een overdekt
zwembad. Het buitenterrein wordt deels ingericht voor zomer-
recreatie, een ander deel laat men overwoekeren zodat daar een
natuurgebied in zakformaat kan ontstaan. Een buurtinitiatief om
in de Schager Wiel een stadsstrand aan te leggen, wordt in 2006
door de gemeente gehonoreerd. Rond het buitenbad wordt het
eeuwenoude kerkenpad naar Valkkoog in ere hersteld. Heden
en verleden gaan aan de Schager Wiel weer hand in hand.
Peter Groenveld
5
