de oudheid stond deze plaats bekend als een plaats van heerlijk
water, een aangename oase. De naam Emmaus komt van het
Hebreeuwse woord Chammot, dat hete bronnen betekent en
ook vertaald wordt als een warm bad'. Bekend is dan ook de
bedevaart naar Emaus, en degenen die erheen gingen staan
bekend als de Emaus-gangers.
Emaus-kloosters
In ons land ontstonden er vanaf de 15e eeuw verscheidene
kloosters met de naam Emaus, waaronder het klooster Emaus
te Gouda, gesticht in 1395 en het klooster van dezelfde naam in
Stein in Limburg, gesticht in 1419.
Emaus aan de Priggedik was geen klooster, maar wel in het bezit
van een klooster, te weten het St. Catharinaklooster of de Oude
Hof van Alkmaar, ook wel genoemd de Oude Bagijnen van
Alkmaar. Emaus aan de Priggedik heeft dan ook alleen te maken
met de betekenis Emaus als bron, warm bad, heerlijk water.
Rijdende over de provinciale weg van Schagen
naar het Verlaat zien we 500 meter voorbij de
afslag Muggenburgerweg een boerderij met de naam
'Priggedik'. Deze boerderij dankt zijn naam aan het
dijkje met dezelfde naam dat ooit onder en evenwij
dig aan de huidige provinciale weg aldaar heeft gelo
pen. Direct ten noorden van de boerderij is een ruig
perceel gelegen, waarbinnen in het verleden ook twee
kleine wielen waren te zien, overgebleven na een dijk
doorbraak in genoemde Priggedik. Deze wielen lagen
slechts hooguit 50 tot 75 meter van elkaar en daartus
sen ontstond in de 15e eeuw een bedevaartsplek. Het
betrof een drietal gebouwen met de naam 'Emaus'.
Waar komt die naam 'Emaus' of 'Emmaus'
vandaan?
De plaats Emmaus ligt aan het kruispunt van de weg naar
Jeruzalem en de verbinding tussen het noorden en het zuiden
van het land Israël, op de vruchtbare vlakte van de Sjeféla. In
Emaus aan de Priggedik
Op de bijgaande tekening uit het jaar 1598 is een langhuis met
twee identieke bijgebouwen te zien. De bijgebouwen hebben
een gekanteelde muur en dat geeft het geheel een middeleeuws
aanzien. Toch zijn de gebouwen waarschijnlijk pas na 1400 aan
de Priggedik verrezen. Het St. Catharinaklooster in Alkmaar is
namelijk gesticht in 1394.
In drie samengebonden aktes gedateerd tussen 1465 en 1497
wordt er een stuk land verkocht aan de Oude Bagijnen, gelegen
ten westen van en aansluitend aan het perceeltje Emaus. Dit per
ceel land ligt in Schagen en is later kadastraal bekend als D58.
Gezien deze aankoop ligt het voor de hand dat de gebouwen
van Emaus zijn opgetrokken omstreeks het derde kwart van de
15e eeuw, dus zo tussen 1450 en 1475.
Dat Emaus exact tussen de twee wielen is gebouwd, zal een
bewuste keuze zijn geweest. De twee naast het langhuis gelegen
bijgebouwen stonden elk aan de oever van een wiel, gespiegeld
aan elkaar. Deze bijgebouwen kunnen gezien de beschikbare
ruimte niet groot zijn geweest. Hooguit 10 bij 10 meter.
Functie Emaus onbekend
Een kadastrale kaart uit 1819 laat de geringe ruimte tussen de
beide wielen goed zien. Op die kaart is Emaus niet afgebeeld,
het is dan al vele jaren geleden verdwenen. Dat de functie van
de gebouwen van Emaus aan het water van de wielen was
gebonden, is wel duidelijk, maar wat de functie daarin precies is
geweest, blijft gissen. Het kan eventueel worden ingevuld door
de betekenis van de naam Emaus. Over Emaus aan de Priggedik
is ten tijde van de Oude Bagijnen weinig bekend. Een groot
Emaus in 1598 met het voorliggende land.
12
