Tegens 't schieten en aansteecken
van alderhande vuurwercjes
Ruud van de Pol
De maand september van het jaar 1697
begon onrustig. Tot diep in de nacht
werd vuurwerk afgestoken en klonken er
geweer- en pistoolschoten. Er gingen
geruchten dat er weldra een einde zou
komen aan de oorlog tegen Frankrijk die
1688 begonnen was. De Schager jeugd
nam alvast een voorproefje op de feest
vreugde die los zou barsten als de vre
desovereenkomst daadwerkelijk zou
worden getekend.
De 'Negenjarige Oorlog'
Onder leiding van stadhouder-koning
Willem III was een verbond tot standge-
bracht tussen het Duitse keizerrijk,
Nederland, Spanje, Engeland en
Brandenburg om het machtsevenwicht
in Europa, dat bedreigd werd door de
Franse koning LodewijkXIV, te behou
den. Lodewijk, die streng katholiek was,
had in 1685 het'Edict van Nantes' her
roepen zodat de hugenoten, die daar
door hun godsdienstvrijheid verloren,
massaal het land uit vluchtten. Meer dan
400.000 goed opgeleide protestanten
namen de wijk naar de Republiek,
Engeland en de lutherse Duitse vorsten
dommen. De anti Franse stemming zat
er toen goed in en Willem III kreeg
ruime steun om Frankrijk te bestrijden,
een strijd die in 1688 begon. De oorlog
was echter weinig succesvol en kostte
handenvol geld. De economie liep hier
door grote schade op, waardoor de werk
loosheid toenam. Ook in Schagen zal
men de pijn gevoeld hebben en zal er
flink gemord zij. In Amsterdam bleef het
niet bij morren maar leidde dit tot een
groot oproer onder de bevolking. Men
was de geldverslindende oorlog - die in
de geschiedenisboekjes zou voortleven
onder de naam 'Negenjarige Oorlog' -
beu! De Franse koning zag uiteindelijk in
dat hij het onderspit zou delven en stem
de in met het openen van vredesonder
handelingen. Toen uiteindelijk alle
partijen accoord waren was het nog niet
afgelopen. Maanden lang woedde een
diplomatieke oorlog over het protocol bij
de plechtige sluiting van het vredesver
drag. Met name de volgorde waarin de
diplomaten in hun koetsen naar het Huis
ter Nieuburch in Rijswijk zouden rijden,
gaf veel conflictstof. Uiteindelijk werd als
compromis de toegangspoort afgebro
ken, zodat steeds een Franse en een geal
lieerde koets naast elkaar over de
verbrede oprijlaan konden rijden. Op 20
september waren alle problemen opge
lost en werd de vrede getekend.
Willem III, Prins van
Oranje, stadhouder
van Holland en Koning
van Engeland.
5
